چکیده:
علیرغم اینکه بسیاری از انسانها به عادلانه بودن دنیایی که در آن زندگی می کنند، باور دارند؛ افرادی نیز هستند که باور چندانی به دنیای عادلانه ندارند. این گروه دوم، به جای باور به دنیای عادلانه، به دنیای ناعادلانه باور دارند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش روان پریشی، پارانویا خصومت و حساسیت بین فردی در باور به دنیای ناعادلانه بود. بدین منظور، در یک پژوهش توصیفی مبتنی بر همبستگی، 250 نفر به شیوه ی نمونه ی در دسترس انتخاب و از نظر میزان روان پریشی، پارانویا حساسیت بین فردی، خصومت و باور به دنیای ناعادلانه مورد آزمون قرار گرفتند. تحلیل رگرسیون واسطه ای نشان داد که طی یک مدل زنجیره ای چند سطحی، خصومت ابتدا باعث تقویت حساسیت بین فردی، روان پریشی و پارانویا می شود، سپس دو متغیر حساسیت بین فردی و روان پریشی به صورت پاره ای و معنادار، پارانویا را تقویت می کنند و در پایان، پارانویا زمینه را برای تقویت باور به دنیای ناعادلانه فراهم می سازد. باور به دنیای ناعادلانه از طریق پارانویا و پارانویا نیز از طریق خصومت، حساسیت بین فردی و روان پریشی تغذیه می شوند. در این پژوهش یک مدل از نحوه ی شکل گیری و تقویت باور به دنیای ناعادلانه بدست آمد.
خلاصه ماشینی:
اين وضعيت خلقي ناشـي از خشـم نـه تنهـا مي تواند باعث تقويت افکار پارانوييدي شود بلکه به طور جدي مي تواند از طريق ايجـاد حساسـيت غيرعادي در روابط بـين فـردي ، زمينـه را بـراي روان پـريش گرايـي در افـراد مختلـف پديـد آورد (ليندزي و پاول ، ١٩٩٨) زيرا در تعاملات و روابط بين فردي ، وقتي افراد به دليل خشم و خصـومت قادر به کنترل رفتارهاي خود يا انجام رفتارهاي اجتماعي مناسـب نباشـند، از يـک طـرف از طريـق بازخوردهاي اجتماعي ١، نسبت به روابط بين فردي با تکيه بر دست کم گرفتن خود و احساس عدم آرامش در جريان ارتباط با ديگران ، حسـاس تـر مـي شـوند و از طـرف ديگـر، بـه دليـل اينکـه ايـن حساسيت همراه با گرايشات خصومت گونه و پرخاشگرانه همواره آنها را آزار مـي دهـد، تمايـل بـه روان پريش گرايي که يکي از مشخصه هاي اصـلي آن گوشـه گيـري و انزواسـت ، تقويـت مـي شـود (سجاديان و گل پرور، ٢٠٠٩).
در اين پژوهش ، بر پايـه ي مـدل ارايـه شـده در شـکل ١ فـرض بـر آن داشـتيم کـه در يـک مـدل چهارسطحي ، خصومت به عنوان متغير مستقل و حساسيت بين فردي ، روان پريشي و پارانويا به عنوان متغيرهاي واسطه اي و باور به دنياي ناعادلانه به عنوان متغير وابسته (يا پيامـد) مطـرح بودنـد.
اين شواهد، حاکي از آن است که پارانويا براي رابطه بين خصومت ، حساسيت بين فردي و روان پريشي با باور به دنياي ناعادلانه ، نقش متغير واسطه اي تسهيل گر٢ را ايفا مي کند.
Journal of Personality and Social Psychology, (51), 1173-1182.
Simple and multiple relations between just and an unjust world beliefs with psychological state.