خلاصة:
آیندهپژوهی، حوزه نسبتا جدیدیاست که بهلحاظ گستردگی و تنوع حوزههای مرتبط، دستاوردهای بسیارمهمی برای کشورها و جوامع داشته؛ بهگونهای که امروزه به یکی از مهمترین ابزارهای تصمیمسازی تبدیل شدهاست. هماینک در این زمینه از سوی کشورهای قدرتمند به منظور کسب مزیتهای رقابتی و سلطه بر جهان مطالعات گستردهای صورت میگیرد. این رویداد، بر اهمیت دستیابی به رویکردهای توانمندتر در عرصه آیندهپژوهی میافزاید. بیشک، منظومه فکری اسلام، بویژه منابع شیعی، برتر از هر مکتب فکری بشری، توان تبیین راهبردیترین مسائل آیندهاندیشانه را داراست. یکی از بسترهای متعالی در این منظومه، اندیشه مهدویت است. همانگونه که میدانیم، اعتقاد به منجیآخرالزمان، مطلوب بیشتر ادیان بوده؛ اما ظرفیت بهرهمندی از آموزههای آیندهنگرانه مبتنی بر وحی، جز در تشیع و آموزههای مهدویت، در توان دیگر نحلهها نیست. پس، جادارد در نظام آیندهپژوهانه مهدویت بررسیهای جامعی صورتگیرد. نوشتار حاضر بررسی تحلیلی جامعی است در زمینه مهدویت و کارکردهای آیندهپژوهانه آن، مبتنی بر منابع معتبر شیعی. این پژوهش، در حیطه مباحث علمشناسی فلسفی مشتمل بر ابعاد پنجگانه «معرفتشناسی»، «روششناسی»، «هستیشناسی»، «ارزششناسی» و «نشانهشناسی» خواهد بود. همانگونه که نتایج تحقیق نشان خواهد داد، نظام معرفتشناختی آیندهپژوهی، متضمن مفاهیم، روشها و ابزارهایی است که برخی از آنها برای مطالعات گسترده و فهم آموزههای الاهی و وحیانی مهدویت کاربرد مناسبی دارند.
Futurology is a relatively new field which in terms of its broadness and variety of related areas has had very important outcomes for countries and communities so that today it has become one of the decision-making tools. Already in this area، extensive studies have been carried out by powerful countries in order to gain competitive advantages and dominate the world. This event adds up to the importance of achieving more powerful approaches in the field of futurology. Undoubtedly، the intellectual system of Islam، especially Shi’a’s sources، more than any human’s school of thought، has the ability to define the most strategic issues of futurology. One of the transcendental grounds in this system is the Messianic thought. As we know، the belief in the Savior is favorable by most of religions، but the capacity to benefit from the forward-looking teachings on the basis of Divine inspiration can only be found in Shi’ism and Messianic teachings and it is not in the capability of other movements. So there are rooms for more comprehensive studies in the system of Messianic futurology. The present review is a comprehensively analytical review in the field of Messianism and its forward-looking functions based on reputable sources of Shi’a. This research is in the realm of discussions on philosophical scientology including the five dimensions: “Epistemology”، “Methodology”، Ontology”، “Axiology” and “Semiotics”. As the results show the system of epistemological futurology embodies concepts، methods and tools، some of which can be applied properly for broad studies and understandings of Divine teachings of Messianism.
ملخص الجهاز:
"نظام فلسفی ایمان به انسان کامل و آخرین ذخیره الاهی در مکتب تشیع یا همان مهدویت؛ در برگیرنده آموزههای بسیار غنی و سازندهای برای تفکر آیندهنگر بوده و هست؛ تا حدی که با تفکر و تعمق اندیشمندانه در این نظام پویا میتوان در شناخت خطوط کلی نظام آیندهنگری اسلام و مبانی آن بهرههای ارزشمندی به دست آورد؛ و این، واقعیتی است گران بر نظامهای معارض و غیرهمسو با آرمانهای متعالی اسلام؛ زیرا بخوبی میتوان مشاهده کرد که در سطح جهانی تلاشهای گستردهای صورت میگیرد تا اندیشه آسمانی مهدویت، با تکنیکها و ابزارهای هنری و رسانهای و توسل به روشهای علمی و آیندهنگر که کارکرد سلبی دارند، استحاله گشته، یا به فراموشی سپرده شود.
حتی از نقیض این گزاره نیز به اهمیت آینده مورد اشاره پی میبریم؛ بدین شکل که اگر اراده خداوند بر این تعلق میگرفت که خبری از آینده مطرح نشود، قطعا این کار صورت میگرفت؛ حال آن که بنابر اراده الاهی، موضوع معاد که ماهیتی آیندهنگرانه دارد، یکی از ارکان اصلی و اعتقادی دین قرار گرفته و همانگونه که مشاهده شد، بخش بزرگی از آیات و روایات به دو آینده محتوم دنیوی (مهدویت) و اخروی (معاد) اختصاص یافته است که ضرورت دارد به هر شکل ممکن در تبیین و ایضاح نظام آیندهنگری اسلام تلاش عالمانه و محققانه صورت گیرد."