خلاصة:
حسن نیت در قراردادها " را می توان مفهومی سهل و ممتنع دانست . سهل از این نظر که هر کس از عنوان " حسن نیت " معنای روشنی مانند داشتن نیت صادقانه و بدون غل و غش در ذهن دارد و ممتنع است چون کاربرد همین مفهوم بظاهر سهل و روشن در قراردادها ، با پیچیدگی و دشواری روبرو است و اصولا بحثها و اختلاف نظرهای فراوان و عقاید مختلف در مورد معنای حسن نیت ، نشانه و دلیل ممتنع بودن این مفهوم است . تعاریف و تعابیر بیان شده جهت شناساندن معنای " حسن نیت در قراردادها"را می توان در دو دسته ی کلی تقسیم بندی کرد. دسته ی اول تعاریفی است که جنبه ی "مثبت " دارد. یعنی با بیان اینکه " حسن نیت " مشتمل بر چه چیزهایی است و چه مواردی حسن نیت تلقی می شود سعی در شناساندن این مفهوم می شود . دسته ی دوم تعاریفی است که جنبه منفی دارد . یعنی اینکه چه مواردی حسن نیت محسوب نشده و مغایرحسن نیت شناخته می شود. از سوی دیگر با شناختی که بر اساس تعاریف ارائه شده بدست می آید ، روشن می شود که "حسن نیت در قراردادها" با اصطلاحات و نهادهای حقوقی دیگری در زمینه ی قراردادها مرتبط است . اهم این نهادها عبارتند از :معامله منصفانه ، اصل افشاء ، استاپل ، اظهار خلاف واقع ، سوء استفاده از حق و انصاف . به لحاظ نزدیکی معنا و مفهوم این نهادها با حسن نیت و برای شناخت کامل مفهوم حسن نیت ناگزیر از بررسی و تطبیق بین معنا و کاربرد این نهادها با معنا و کاربرد حسن نیت هستیم
ملخص الجهاز:
اگرچه باید به این نکته توجه کنیم که هرچند حسن نیت به عنوان یک اصل کلی که رعایت آن در قراردادها ضروری است و به عبارت بهتر اصلی که باید در قواعد عمومی قراردادها مورد توجه قرار گیرد،مورد بحث قرار نگرفته و از این عنوان بهندرت در منابع حقوقی و قوانین استفاده شده است،اما جوهره این مفهوم به دفعات و به شیوههای مختلف در کتب فقهی،حقوقی و نیز در قوانین مورد&%00210AHTG002-G% عنایت بوده است،بویژه اینکه در بسیاری از موارد قانونگذار احکامی وضع نموده است که میتوان زیر بنا و مبنای اصلی یا یکی از مبانی اصلی آن احکام را حسن نیت دانست.
)143&533,9991,rewoP( برخی نیز با اشاره به این عقیده که حسن نیت ایده مبهمی است که نسبت به اشخاص مختلف معانی متفاوت دارد عناصر کلیدی مورد تصریح توسط حقوقدانان و دادگاهها را چنین بیان کردهاند:حسن نیت به معنای صداقت و انصاف در ذهن و فکر،معامله منصفانه،وفاداری و خلوص4و همچنین عدم عمل مغایر با یک التزام و تعهد،عدم بهرهبرداری از موقعیت تفوق نسبت به شخصی که ضعیف و آسیبپذیر است و همچنین توجه به انتظارات مشروع طرف دیگر و معقولیت میباشد.
پرفسور زیمرمن پس از بیان این مطلب و با لحاظ دیدگاهها و مطالب ارائه شده از سوی حقوقدانان کشورهای مختلف نتایج مهمی را در بحث معنای حسن نیت گرفته که خلاصه آنچنین است: )096,4002,rekattihW&nnamremmiZ( «از نظر همه سیستمهای حقوقی مورد بحث عدم صداقت،سوء نیت تلقی میگردد.
,nnamdeirF( )424&124,5991 در حقوق بسیاری از کشورها یا ارتباط و نزدیکی عمیق این دو اصل مورد تاکید قرار گرفته است و یا اساسا مواردی که یک طرف از حق قراردادی خود سوء استفاده میکند در قالب اصل حسن نیت مورد بحث و رسیدگی و اتخاذ تصمیم قرار میگیرد dna nnamremmiZ( )803,592,121,05,94,4002,rekattihw.