خلاصة:
در پژوهش حاضر سعی برآن است چگونگی انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی و آرایش سیاسی نمایندگان در قالب فراکسیونهای پارلمانی پس از انتخابات با توجه به فضای سیاسی بعد از شهریور 2013و نقش نیروهای داخلی و خارجی در این فرآیند مورد بررسی قرار گیرد. روش مورد استفــاده در این پژوهـش «اسنادی- کتابخانه ای» و با رویکرد توصیفـی تحلیلـی میباشد، که حتی الامکان از اسناد و منابع دسته اول استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که انتخابات این دوره از مجلس شورای ملی با ادوار پیشین متفاوت، و نمود عینی آن ایجاد فراکسیونهای مختلف و ورود نمایندگان تودهای و مستقل به درون پارلمان به دور از دخالتهای مطلق دربار و نیروهای خارجی بود و این نیز بالطبع از نتایج فضای نسبتا باز سیاسی و رقابتی بعد از سقوط رضا شاه بود.
ملخص الجهاز:
"در طول سال1323 مبارزه و کشمکش سیاسی بین حزب توده و عناصر محافظه کار کشور به منتهای درجه شدت رسید، احساس میشد که در مجلس تدریجا نسبت به صف بندی و تشکیل جبهه و ثبات و استحکام، ابراز تمایل و علاقمندی میگردد از این رو به نظر میآمد که خطر ناشی از کمونیستها، نمایندگان را به لزوم تشکیلات قویتر آگاه ساخته و در مرداد ماه 1323 فراکسیون آزادی، میهن و اتحاد ملی برای اینکه اکثریت قوی و ثابتی به وجود آوردند با هم ائتلاف کرده و جبهه واحدی تشکیل دادند که مرکب از هشتاد تن از نمایندگان بود ولی برنامهای خاص برای خود تنظیم و منتشر نکردند (رقابت روسیه و غرب در ایران، صص 1-200).
این شیوه در طول بهار و تابستان 1324 که مجلس بیشتر با مسئلهی تعیین و انتخاب نامزد نخستوزیری مواجه بود غالبا از طرف اقلیت مجلس مورد استفاده قرار میگرفت و نمایندگان اقلیت و توده هر زمان که کابینهها دچار بحران میشد و یا مجلس میخواست راجع به نخست وزیری که مورد پسند شورویها نبود تصمیمی بگیرد از تالار مجلس خارج میشدند و مجلس را از اکثریت میانداختند، زیرا مطابق قانون اساسی برای اینکه مجلس بتواند تصمیمی اتخاذ کند باید حداقل سه چهارم نمایندگان در مجلس حضور داشته باشند (همان، ص202)."