خلاصة:
حسین فاطمی روزنامه نگار و سیاستمداری بود که در کنار دکتر مصدق، باعث شکل گیری تحولات سیاسی مهمی در دهۀ 20 ه.ش، در ایران شد. از جمله این تحولات شکل گیری جبهه ملی در سال 1328ه.ش بود که به تبع آن تحولات سیاسی مهم دیگر در ایران به وقوع پیوست .مسأله این پژوهش نقش و جایگاه حسین فاطمی در جبهه ملی است و در ارتباط با این مسأله این سوال مطرح می شود که آیا می توان حسین فاطمی را مؤثرترین عضو جبهه ملی، بر دکتر مصدق و جبهه ملی از نظر اتخاذ سیاستهای داخلی و خارجی دانست یا نه؟ فرضیه مورد نظر در این پژوهش این است که حسین فاطمی را می توان نفر دوم جبهه ملی بعد از دکتر مصدق دانست که با ایفای نقش تاثیر گذار از جمله عهده دار بودن تبلیغات جبهه ملی ، به عنوان کارگردان جبهه و مشاور نزدیک دکتر مصدق عمل می نمود.
ملخص الجهاز:
"این نقاط عطف عبارت بودند از :1-شکل گیری جبهه ملی 2-ملی شدن صنعت نفت3-قطع رابطه با انگلستان4-مبارزه برای آزادی مطبوعات و انتخابات آزاد در این پژوهش هدف این است که نشان داده شود حسین فاطمی چه نقش و جایگاهی را در جبهه ملی داشته است به عبارت دیگر در سیاستهای اتخاذ شده از سوی دکتر مصدق و جبهه ملی آیا می توان حسین فاطمی را تأثرگذار ترین فرد در این مورد دانست یا نه؟ انتخابات مجلس شانزدهم و شکل گیری جبهه ملی : از آنجایی که به دنبال اعتراض به انتخابات مجلس شورای ملی دوره شانزدهم بود که جبهه ملی شکل گرفت بحث را از چگونگی برگزاری این انتخابات آغاز می کنیم.
در این مورد نورالدین کیا نوری هم ادعا نموده است که حسین فاطمی هنگام شکل گیری جبهه ملی ، وابستگیهای با دولت امریکا داشت به گونه ای که در باختر امروز به صورت گسترده درباره امریکا مقاله می نوشت و آزادی در آن کشور را می ستود اما بعدا که به ماهیت واقعی دولت امریکاپی می برد، علیه آن مبارزه نمود ( کیانوری، چاپ اول 1371:صص211-212).
(زیرک زاده ، چاپ اول 1376 : صص 118و117)گفتنی است که مظفر بقایی از جمله کسانی است که حسین فاطمی را متهم به جاسوسی به ویژه به نفع انگلستان نموده بود که به اعتقاد حسین مکی شاید قبل از شکل گیری جبهه ملی، فاطمی روابطی با انگلیسیها داشت اما پس از تشکیل جبهه ملی عملا با سیاستهای دولت انگلیس به مبارزه برخاست."