خلاصة:
ابنتیمیه در موارد متعددی به طعن و قدح در مذاهب و بزرگان اسلامی پرداخته است. برخی از این موارد عبارتاند از: مخالفت با مذاهب اسلامی و صوفیه، تنقیص پیامبر اعظم6 و اهلبیت:، تخطئه خلفا و صحابه. مقاله حاضر به تبیین و بررسی این محورها میپردازد.
ملخص الجهاز:
زیرا بدعتهایی که او بنا نهاد، طی قرنهای بعد مقدمات به وجود آمدن فرقه وهابیت را فراهم آورد؛ وهابیتی که با همه مذاهب و مظاهر اسلامی به جنگ برخاستند، به نحوی که عبدالرحمن سربازی- از علمای بزرگ معاصر اهلسنت و مدیر مدرسه عربیه اسلامیه چابهار- در این باره چنین مینویسد: «در هر مرتبه که به حج مشرف میشوم، آثار انحطاط اخلاقی و فساد اجتماعی و محو آثار متبرکه در بلدین شریفین ملموس و مشهود و آشکار است (مثل تخریب: بئر خاتم، آثار متبرکه هفتگانه، باغ منسوب به سلمان فارسی، مساجد بسیاری از جمله مسجد مشهد حضرت حمزه (رض) و مسجد الفسح، و تخریب میدان احد، مقابر شهدای احد، مولد نبی (ص)، خانه حضرت خدیجه3 (س)، مزارهای صحابه و اهل بیت (ع) در جنت الملی و جنت البقیع، خانهای که قبر والد پیامبر (ص) در آنجا بود، قبر سنان بن مالک و ...
2 او در مرحله آخر برای دیدگاههای خلاف قرآن و سنت ائمه اربعه اهل سنت مخالفت اصحاب آنها را به مثابه شاهدی بر این مدعا ذکر میکند و مینویسد: برخی از اصحاب مالک، ابوحنیفه و احمد بن حنبل، جمع سه طلاق در یک مجلس را حرام و بدعت میدانند، زیرا مخالف کتاب و سنت است و اینان با قول ائمه خود (مالک و ابوحنیفه و احمد بن حنبل) مخالفت کردند.
ابنتیمیه همچنین در اظهارنظری، برخلاف قول عامه اهلسنت، اعلام میدارد که تقلید از یک فرد به صورت مطلق و التزام به یک مذهب مشخص جایز نیست و در فتوایی عجیب مینویسد: هر کس به یک مذهب خاص از مذاهب چهارگانه تسنن (حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی) تعصب ورزد او جاهل و گمراه است، بلکه کافر است و باید از این عقیده خود توبه کند و الا باید کشته شود!»؛ 1 «من یتعصب لواحد معین غیر النبی صلی الله علیه وسلم کمن یتعصب لمالک أو الشافعی أو أحمد أو أبی حنیفة ویری أن قول هذا المعین هو الصواب الذی ینبغی اتباعه دون قول الإمام الذی خالفه.