خلاصة:
آموزههای تعلیم و تربیت از منظر فقه و حقوق اسلامی ضمانت اجرایی دارد. ایمان به خدا و احساس مسؤولیت در قبال آموختهها و به کارگیری آنها، از لوازم تعلیم و تربیت از منظر فقه و حقوق اسلامی است. پژوهش حاضر با هدف تبیین اخلاق، تعلیم و تربیت به شیوه فقه و حقوق اسلامی و روش تحقیق توصیفی، همراه با تجزیه و تحلیل محتوا و استفاده از منابع کتابخانهای است. یافتههای پژوهش حاکی است که فقه پویا همیشه در تکاپو و ارائه راه حلهای نوین در خصوص مسائل مورد اشاره است. آنچه نیاز امروز ماست، دینی شدن است نه دینی کردن و آنچه لازم است دانستن قوانین و مقررات دینی به جهت مهیا شدن برای ورود به زندگی اجتماعی است، نه صرفا آموزش گزارههای تئوری و تکراری که عموما در همه مقاطع به وفور آموخته و معمولا بالفور هم فراموش میشوند. بنابر این احساس نیاز به ورود مباحث اخلاقی، فقهی و حقوقی بر مباحث تریتی وضوح پیدا کرده و جمله از عواملی میشود که کتاب و درس و مباحث دینی، بی اهمیت یا در حاشیه و یا اجباری جلوه نکند.
ملخص الجهاز:
Keywords: Ethics, Education, Law, Religious Jurisprudence, Training مقدمه در فقه اسلامی اصولی کلی بیان شده است که در موضوعات مختلف کاربرد دارد، اما وظیفه استنباط مصادیق فرعی و بسط و گسترش مفاهیم آنها، بر عهده عالمان دینی است.
تعلیم و تربیتی کاربردی است که با داشتن راه حلها و برنامههای صحیح و عملی در مورد تربیت، فراگیر بتواند از این آموختهها در جهت رشد زندگی فردی و اجتماعی و رسیدن به اهداف خود از آنها مدد گیرد (Educational Research Office, District 2"5, 1981) این امر میسر نمیگردد، جز در سایه آموزش و فراگیری مسائل از طریق ورود بیشتر مباحث آیات الاحکام و مسائل فقهی و حقوقی در مواد و کتب درسی.
اهمیت پژوهش در این است که چنانچه این متد آموزشی و تعلیمی که روشی تلفیقی و نسبتا بدیع در امر آموزش است محقق شود، فراگیر ضمن آموختن آموزههای دینی و آشنایی با اصول از منظر فقهی و حقوقی و قانونی به حقوق و تکالیف خود در قبال خویشتن خویش و در قبال دیگران و خداوند آگاهی یافته، در نتیجه این تعلیمات در شکل گیری نحوه رفتار و برخورد او با سایر افراد مؤثر واقع شده است و تا حدود زیادی مانع ایجاد مشکل به دلیل عدم اطلاع از مسائل میگردد، و فرد را در حل مشکلات خود و دیگران توانمندتر، و در انجام امورات فردی و خانوادگی و شغلی منضبطترو موفقتر مینماید.
بررسی موضوع تعلیم و تربیت فقهی و حقوقی در کتاب گوهر و صدف دین آمده است: «به جهت این که فقه بتواند پاسخگوی تمام وظایف و تکالیف انسان باشد تقسیم و تبویب دیگری برای آن صورت گرفته که در این تقسیم بندی وظایف انسان در برابرخود، خدا و دیگران و جهان هستی تبیین شده است.