خلاصة:
مطالعه امنیت ، مقوله ای سهل و ممتنع است ؛ سهل ازاین رو که همه انسانها نسبت به آن علم حضوری دارند و ممتنع ازآنجهت که معانی، سطوح، ابعاد و ارکان مختلفی را شامل میشود. یکی از ابعاد امنیـت ، امنیـت اقتصادی و یکی از سطوح آن امنیت فردی است . همچنین یکی از ارکان امنیت ، «مرجع امنیت » نام دارد که به معنای مهم ترین «موضوعی» است که صیانت از آن، مطلوب کنشـگران امنیتـی اسـت . در بحـث حاضـر، «موضوعات» دخیل در «امنیت اقتصادی افراد» در پرتو قواعد فقه امامیه مـورد بررسـی قرارگرفتـه و بـه ایـن نتیجه رسیدهایم که فقها به جنبه های مختلفی از امنیت اقتصادی افراد توجه نشان داده و سه دسته قاعده فقهی را برای صیانت از حقوق اقتصادی افراد تاسیس کردهاند. این سه دسته عبارتاند از: قواعدی که تعرض بـه امنیت اقتصادی افراد را منع میکند؛ قواعدی که امنیت اقتصادی افراد را مورد تاکید و تضمین قرار میدهد و به رسمیت میشناسد؛ قواعدی که امنیت .آزادی اقتصادی افراد را محدود مـیکنـد. در پایـان و بـه عنـوان جمع بندی بحث ، سعی شده است ، مهم ترین قاعده مرتبط با امنیت اقتصادی (تحت عنوان مرجع امنیـت )، از بین قواعد بررسی شده، استخراج و ارائه گردد.
ملخص الجهاز:
"آزادی اقتصادی افراد را محدود میکند: تاکنون دو دسته از قواعد فقهی مربوط به امنیت اقتصادی افراد مورد بررسـی قرارگرفتـه اسـت ؛ 20 اما صرف مطالعه این قواعد نمیتواند ما را به «مرجع » امنیت اقتصـادی افـراد رهنمـون شـود چراکـه همه این قواعد در واقـع مجمـع الجزایـر پراکنـدهای از نبایـدها و بایـدها در حـوزه امنیـت اقتصـادی افرادند و هنوز مرکز و نقطه ثقل آنها معلوم نشـده اسـت ؛ بـه عبـارتدیگـر تـاکنون بـه ایـن نتیجـه رسیدهایم که در فقه امامیه احترام مـال و کـار مسـلمان لازم اسـت ، اجـرت عمـل او نبایـد بـه هـیچ بهانه ای پایمال شود، هیچ ضرری نباید بر او تحمیل شود، همه تصمیمات اقتصادی او «لازم» الاجـرا و متقن است و اراده طرف مقابل نمیتواند به استحکام عقود او خللی وارد کند، هـر آنچـه کـه در دست او است و بر آن سیطره دارد مال او شمرده شده و محترم است ، از هر اقدامی که مـانع انتفـاع او از مالش شود باید اجتناب شود، هر کـس او را بفریبـد بایـد خسـارتش را جبـران کنـد، هـرکس بدون رضایت او بر مالش دست یابد یا آن را تلف کند باید خسارت او را جبران نماید، و نیز اینکه وی حق هرگونه تصرف و سلطه بر مالش را دارد چه بخواهد از آن منتفع شود یا آن را منتقل نماید یا حتی از آن اعراض کند."