خلاصة:
با توجه به آثار فراوان اقتصـادی، اخلاقـی، زیسـت محیطـی اعمـال مـذکور شـکل حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک میبایست به گونه ای باشد که مولفه های مورد نظر اقتصادی، اخلاقی و زیست محیطی تامین گردد. در این راستا نظام هـای حمـایتی اسـرار تجاری، رقابت غیر منصفانه ، ثبت اختراع و قرارداد ودر نهایت نظام ثبت اختراع مطـرح و مورد بحث قرار گرفته است . در این میان نظام ثبت اختراع باتوجه به ماهیـت رسـمی آن مناسبترین نظام حمایتی برای حمایت از این ابداعات به نظر میرسد. در حال حاضر درحقوق موضوعه ایران بـا توجـه بـه بنـد «د» مـاده ٤ قـانون ثبـت اختراعات ، طرحهای صنعتی، علائم و نام های تجاری ١٣٨٦ابداعات مهندسی ژنتیـک بـه عنوان اختراع قابل ثبت نیست . با توجه به قانون ایمنی زیستی ١٣٨٨حمایت از ابـداعات مذکور در نظام اسرار تجاری به عمل میآید. لذا با توجه به اینکه نظام اسرار تجاری نظام حمایتی مناسبی جهت تامین مولفه های مورد نظر نیست ، تغییر قـانون ثبـت اختراعـات ١٣٨٦ و حمایت از این ابداعات در نظام ثبت اختراعات ضروری به نظـر مـیرسـد منتهـا برای تامین ملاحظات مورد نظر توصیه میگردد در قانون ثبت اخترعات حمایـت منـوط به رعایت این ملاحظات گردد.
ملخص الجهاز:
"همچنـین بـا توجـه بـه اینکه پیچیدگی خاص اعمال مهندسی ژنتیـک مـانع از آن اسـت کـه دیگـران از طریق مهندسی معکوس به دانش خاص به کاررفته در ارگانیسم تغییر شکل یافته ژنتیکی پی ببرند و اینکه در نظام اسرار تجاری با توجه به شرط محرمـانگی بـرای حمایت و عدم لزوم افشـاء همچنـان ایـن اطلاعـات بـرای مبتکـر محرمانـه بـاقی میماند، این نظام حمایتی نظام مناسبی برای حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک است (دبلیو.
به عنوان نیازهای ضروری انسان بـر آن مقدم است » (صنیعی، ١٣٨٦، ص ٢٧)؛ بنابراین برای کاهش قیمت این محصولات و از بین بردن انحصار، هـر نـوع تغییـرات لازم مـیبایسـت صـورت گیـرد؛ منتهـا همچون موارد قبل این ایراد نیز ناشی از نفس حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک و ایجاد حقوق انحصاری برای افراد است که در تمامی نظام های حمـایتی موجـود در نظام حقوق مالکیت فکری صورت میگیرد و نه صـرفا نظـام ثبـت اختراعـات .
لـذا ایـن نظـام حمـایتی مناسـب تـرین نظـام حمایتی برای حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک بـه عنـوان مـال فکـری بـوده و اعمال آن بیش از دیگر نظام های حمایتی در تأمین مؤلفه ها و ملاحظات مورد نظر اخلاقی، زیست محیطی و اقتصادی مؤثر است .
مقنن ایرانی میبایست از ایـن نـوع ابـداعات حمایـت بـه عمل آورده منتها برای تأمین مؤلفه های مـورد نظـر و رعایـت ملاحظـات موجـود حمایت از نوع حمایت مشروط بوده و در آن این نکات مورد توجه قرارگیرد: ١- با توجه به پیچیدگی و جنبه تشخیصی و احراز شـرایط مـاهوی اختـراع میبایست بخش مستقلی از قانون ثبت اختراعات به تعیین و تببین شرایط ماهوی اختراع در فروض مختلف در حوزه مهندسی ژنتیک اختصاص داده شـود."