خلاصة:
سخن از مسوولیت کیفری ناشی از جراحی های از راه دور و نیز جراحی های روباتیک برای اذهانی که در ساحت حقوق جزای پزشکی به جزم اندیشی خو گرفته اند امری نامانوس میباشد. این در حالی است که افق های نو در عرصه مسوولیت کیفری تیم جراحی ما را بدین سمت رهنمون میگردد که از رهگذر بازاندیشی در آموزه های سنتی پیرامون این موضوع مولفه های افتراقی و تخصصی جراحی های روباتیک و از راه دور را واکاوی نماییم . بدین سان، نگارندگان در این نوشتار میکوشند تا به موازات تبیین بنیانهای نظری حاکم بر مسوولیت کیفری تیم جراحی در جراحی های روباتیک ، در خصوص اختلالات نرمافزاری و اختلالات سخت افزاری که روند جراحی را مختل ساخته و موجبات ایراد لطمه به بیمار را فراهم میآورد و چه بسا منتهی به مرگ بیمار گردد، قائل به تفکیک گردیده و به فراخور پیامدهای ناشی از هریک از این اختلالات، ضوابط افتراقی مسوولیت کیفری تیم جراحی را تبیین نمایند. افزون بر این نگارندگان برآنند تا با تاملی بر رویکرد نوین مقنن کیفری در قانون مجازات اسلامی جدید، قرائتی نو را از
مسوولیت کیفری ارائه نموده و از این رهگذر درصدد پاسخ به این پرسش برآیند که
اساسا آنچه که در خصوص مسوولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی جدید مقرر
گردیده، تحولی در این حوزه است که میتوان آثار آن را در مسوولیت کیفری ناشی از
جراحیهای روباتیک نیز ملاحظه کرد یا آنکه صرفا تغییری است که شاید به دشواری
بتوان بر آن اطلاق عنوان تحول را در ساحت مسوولیت کیفری نمود.
ملخص الجهاز:
"م. ا به دلیل جنایت عمدی حسب مورد به قصاص یا دیه محکوم نمود، اما نباید فراموش کرد که در اینجا باید نقش و تأثیر عملکرد سایر اعضای تیم جراحی را نیز در نظر گرفت ، یعنی اگر عمل جراحی به گونه ای باشد که در صورت قطع ارتباط اینترنتی یا مخابراتی اعضای تیم جراحی تمام تلاش خود را برای نجات جان بیمار انجام داده باشند و علت مرگ فقط ناشی از قطع ارتباط باشد و آنها هیچ گونه تقصیری مرتکب نشده باشند فقط قطع کننده ارتباط مسؤول است ، به عنوان مثال اگر در حین جراحی نقطه بسیار حساس و حیاتی قلب ناگهان ارتباط جراح از بیرون و روبات تحت کنترل وی توسط فردی قطع شود و به این دلیل بیمار فوت نماید، سایر اعضای تیم جراحی هم تا حد توان و وظیفه خود از انجام اقدامات لازم در خصوص احیای بیمار کوتاهی نکنند، فقط عامل قطع ارتباط مسؤول تلقی میگردد، اما در صورتی که اعضای تیم جراحی نیز مرتکب اشتباهاتی شده باشند که به مرگ بیمار کمک کرده باشد هر دو مسؤولاند و باید میزان تأثیر عمل هریک از آنها را در مرگ بیمار محاسبه نمود و مسؤولیت کیفری را مشخص نمود.
از طرف دیگر از آنجایی که در این گونه جراحی ها نیز مانند جراحی های نوین بحث کار تیمی مطرح است ، نحوه توزیع مسؤولیت بین هریک از اعضای تیم جراحی با رعایت سلسله مراتب چگونه خواهد بود؟ به طور مثال در جایی که روباتها مستقیما زیر نظر جراح کار میکنند و جراح بر عملکرد آن ها کنترل کافی را دارد نحوه تعیین مسؤولیت در صورت خطای روبات باید متمایز از مواردی باشد که روباتها استقلال عمل بیشتری دارند و در واقع کاملا مطابق برنامه ای که از قبل به آن ها داده شده، عمل مینمایند و جراح دخالت چندانی در کنترل آن ها ندارد."