خلاصة:
کتاب فلسفه تحول تاریخ، برای شناخت ماهیت و مولفههای اصلی فلسفه تاریخ و علم عمران ابنخلدون از یکسو، ماهیت و مولفههای اصلی فلسفه تاریخ استاد مطهری از سوی دیگر، و نسبتسنجی و مقایسه میان این دو فلسفه تاریخ تالیف شده است، تا از رهگذر این نسبتسنجی، مقیاس و معیاری برای فلسفه الهی تاریخ ارائه کند. این کتاب از چهار فصل و یک ضمیمه تشکیل شده است. اشکالهای جدی به شیوه نگارش این کتاب وارد است و برای رسیدن به اهداف یک کتاب تخصصی این اشکالها باید برطرف شوند.
ملخص الجهاز:
معرفی و نقد فلسفۀ تحول تاریخ در شرق و غرب تمدن اسلامی /احمد لهراسبی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مطهری چکیده کتاب فلسفۀ تحول تاریخ، برای شناخت ماهیت و مؤلفههای اصلی فلسفۀ تاریخ و علم عمران ابنخلدون از یکسو، ماهیت و مؤلفههای اصلی فلسفۀ تاریخ استاد مطهری از سوی دیگر، و نسبتسنجی و مقایسۀ میان این دو فلسفۀ تاریخ تألیف شده است، تا از رهگذر این نسبتسنجی، مقیاس و معیاری برای فلسفۀ الهی تاریخ ارائه کند.
کتاب فلسفه تحول تاریخ در شرق و غرب تمدن اسلامی: روش استنباط عقلانیت تاریخی و تحول علوم انسانی براساس مقایسه و نقد سنت ابنخلدونی با بسط حکمت نوصدرایی، بر آن بوده است تا با ورود به این حیطه و بررسی آثار ابنخلدون و شهید مطهری راهی برای معرفی فلسفۀ تاریخ اسلامی بگشاید.
سپس مؤلف کتاب، با توجه به تحولات فکری مسلمانان در غرب عالم اسلام و تمرکز بر ابنخلدون بهعنوان نامی بزرگ و آشنا در میان این تحولات، و نیز تمرکز بر حکمت متعالیه و شهید مطهری بهعنوان نمایندۀ این تفکر، بهدنبال یافتن الگویی برای بومیسازی علوم انسانی است: «با توجه به عمیقتر شدن مباحث علمی و افقگشایی تمدن دینی، نقد ساحت مادی تمدن غربی و ضرورت بومیسازی علوم انسانی و تحول در این علوم، هر چه بیشتر ضروری به نظر میرسد.
نویسنده در این کتاب در پی آن بوده است تا با محور قرار دادن مباحث ابنخلدون و شهید مطهری و تحلیل آرای آندو به معیاری برای فلسفۀ تاریخ اسلامی دست پیدا بکند، اما به نظر میرسد تلاش وی برای معرفی این معیار چندان قرین توفیق نبوده باشد.