خلاصة:
احتجاجاتامامسجاد ازنیرومندترین عوامل جاودانه ساختن قیام/عاشوراواهداف نهضت امامحسین است .آنحضرتازعصر عاشوراتابازگشت واستقراردرمدینه احتجاج هاییباعوامل حکومتیو مردمشهرهایمختلف ازجمله کوفه وشامداشته اندکه براین احتجاجاتمنطقیخاصحاکم بودهوباعث رسواییدستگاه بنیامیه درجامعه آنروزوتاثیروماندگاریقیامعاشورابعدازشهادتامامحسین شدهاست .این مقاله باروش توصیفی_تحلیلیوباشیوهکتابخانه ایبه تحقیق وبررسیاحتجاجاتامامسجاد پیراموننهضت عاشوراجهت کشف واستخراج منطق حاکم براین احتجاجاتپرداخته است .
ملخص الجهاز:
مقدمه مناظره و گفت وگو از شیوههای مطلوب و مؤثری است که پیامبر اکرم برای ابلاغ رسالت الهی خویش به کار برده و بعد از ایشان ائمه معصومین به عنوان ادامه دهندگان ابلاغ این پیام سعادتبخش از همان شیوه استفاده کرده و هر یک در جای خود سهم بسزایی در تبلیغ معارف دینی با تأثیر بر شخصیت و رفتار انسانها داشته اند.
به کدام چشم به روی پیغمبر نظر میافکنید، وقتی با شما گوید عترت مرا کشتید و حرمت مرا شکستید؛ پس از امت من نیستید!؟ همچنین در شهر شام هنگام خطبۀ امام سجاد در مجلس یزید، او به قصد پایان دادن به افشاگریهای امام خواست با ترفندی سخنرانی حضرت را بر هم زند؛ از این رو دستور داد مؤذن اذان بگوید؛ وقتی به اشهد ان محمدا رسول الله رسید، امام که هنوز بر بالای منبر قرار داشت ، خطاب به یزید فرمود: یایزیدهذاأبی أم أبوک ؟قال بل أبوک ؛)طبرسی،١٤٠٣،ج ٢:٣١١( ای یزید!
یزید در برابر این رسوایی در حضور دیگران مجبور شد تا از موضع جابرانه و ظالمانه خود دست بردارد و از آن چه نسبت به خاندان پیامبر انجام داده است ، ظاهرا متأسف شده و مسؤولیت شهادت امام حسین و یارانش را به گردن فرماندار کوفه ؛یعنی، عبیدالله بن زیاد پسر مرجانه میاندازد و از امام سجاد میخواهد که اگر درخواست یا پیشنهادی دارد، بنویسد تا آن را انجام دهد)مجلسی، ١٤٠٣، ج٤٥: ١٣٩(.
این برخورد و مناظره به گونۀ دیگری نیز نقل شده است ؛ وقتی امام سجاد نام مبارکشان را فرمودند، یزید گفت مگر خدا علیبن حسین را نکشت ؟ حضرت فرمود:» برادر بزرگ تری به نام علی داشتم که مردم او را کشتند«.