خلاصة:
مواد مخدر یکی از بلایای عصر حاضر بوده و بهعنوان یکی از بحرانهای قرن بیستویکم معرفی شده است. پیشگیری از ابتلا به این معضل خانمانسوز بهترین راه حفظ سلامت جامعه و ایجاد امنیت اجتماعی است. مشارکت یا همیاری مردم در پیشگیری از وقوع اعتیاد بهعنوان پیشگیری اجتماعی، بهترین نوع پیشگیری است که مقاله حاضر با هدف بررسی چگونگی مشارکت مردم در امر پیشگیری از مواد مخدر و شیوههای جلب مشارکت آنان و شناخت موانع در این زمینه تدوین شد. روش تحقیق حاضر، تحلیلی -توصیفی و با استفاده از تحقیقات، کتب، اسناد و منابع کتابخانهای مرتبط تدوین شده است. مردم از راههای مختلفی همچون حضور پر رنگ در نهاد خانواده، تربیت و کنترل فرزندان، اطلاعرسانی به نیروهای دولتی و تشکیل گروههای خودجوش مبارزه با مواد اعتیادآور میتوانند به پیشگیری اجتماعی از مواد مخدر کمک کنند. مشارکت مردم در امر پیشگیری متناسب با مقدورات هر جامعه متفاوت خواهد بود، تأثیر امکاناتی چون اعلام شماره تلفنهای مشخص، اختصاص پایگاههای اطلاعرسانی، اعلام شمارههای پیغامگیر و یا پیامکگیر، اختصاص ایمیل و اعلام صندوق پستی و بهخصوص اهمیتدادن مسئولین به گزارشهای مردمی و واکنش سریع و بهموقع به گزارشات، برای مشارکت بیشتر مردم در امر پیشگیری مورد توجه است.
ملخص الجهاز:
و از مهمترین موانع مشارکت مردمی در پیشگیری از مصرف مواد مخدر می توان به مـوارد زیراشاره کرد: - مشخص نبودن نقش و جایگاه مردم در سیاست های ستاد مبـارزه بـا مـواد مخـدر و چگونگی تعامل مردم و اجتماع های محلی با بخش های رسمی و دولتی ؛ - آگاهی نداشتن مردم از چگونگی مشارکت در این زمینه ؛ - بی اعتمادی و نداشتن آگاهی های لازم در خصوص اثربخشی مشارکت آنها؛ - تصور تأثیرنداشتن در فرآیند تصمیم گیری و سیاست گذاری ؛ - اولویت دادن منافع فردی بر منـافع اجتمـاعی و توجـه نکـردن بـه مصـلحت همگـانی توسط بخشی از مردم ؛ - درک ناکافی ساکنان مناطق از امکانات و محدودیت ها؛ - تفاوت درک اجتماعی برنامه ریزان و ساکنان از مسائل منطقه ؛ - بی اعتمادی مردم به توانمندی های خود و کم اهمیت شـمردن نقـش مشـارکت شـان (آقابخشی ، ١٣٨٣)؛ - ترس از به خطر افتادن خود و خانواده توسط مجرمان ؛ - نگرانی از محرمانه نماندن مشخصات آنها در سازمان های پلیس ؛ - نداشتن احساس مسئولیت در رواج فردگرایی و بی توجهی به دیگران ؛ - کاهش سرمایه اجتماعی محلی بین مردم ؛ - ضعف فرهنگ مشارکت پذیری و وجود موانع ذهنی و ساختاری ؛ - وجود نگرش ابزاری به مشارکت ؛ - بیم به مخاطره افتادن عدالت کیفری و امنیت جامعه ؛ بدین ترتیب می توان عوامل مؤثر بر مشارکت مردم در پیشگیری از مصرف مواد مخدر را در شکل زیر نمایش داد: (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل شماره ١.