خلاصة:
بیگمان یکی از مهمترین موضوعها در حوزه روابط بینالملل بهویژه در دنیای پیچیده کنونی، صلح و امنیت بین کشورها و چگونگی پدید آوردن آن است. این مقاله تلاش میکند به این پرسش پاسخ دهد که همکاریهای تجاری و اقتصادی چه تأثیری بر صلح و ثبات و امنیت دارند؟ و تا چه میزان و در چه شرایطی این دو پدیده با یکدیگر در ارتباط هستند؟ پاسخ فرضی مقاله که در پی بررسی آن هستیم این است که «تقویت همکاری اقتصادی و تجاری، به صلح و ثبات کمک میکند و میتواند پایههای آن را تحکیم کند». توضیح داده شده است که حتی در شرایط وجود اختلافات سیاسی و روابط مناقشهانگیز (مثال چین و تایوان) امکان تجارت وجود دارد؛ هرچند با مشکلاتی جدی روبهرو است. همچنین تجارت میتواند در بسیاری از موارد، موجب تسهیل سایر جنبههای روابط ازجمله روابط سیاسی شود و در صورت استفاده از ظرفیتهای منطقهای، این الگو میتواند در روابط ایران با همسایگان نیز مورد استفاده قرار گیرد. چارچوب نظری بهکاررفته در این مقاله نظریه لیبرالیسم، بهطورکلی، است و ضمن پرداختن به اصول و مبانی اصلی آن، رخدادهای تاریخی موردنظر در این چارچوب مورد تحلیل قرار میگیرد. اما بهمنظور بالا بردن قدرت تحلیل و توضیح تناقضها به سه نظریه دیگر نیز تنها اشارهای شده است.
ملخص الجهاز:
حـال پرسـش اصلی این است که افزایش تجارت و همکاری اقتصادی چه تأثیری بـر امنیـت و صـلح دارد؟ در طول دهه های اخیر و در عصر جهانیشدن اقتصاد، ایـن فرضـیه کـه «اقتصـاد آزاد مـانع جنگ میشود» طرفداران زیادی یافت ، اما از سوی دیگر، مخالفان سرسخت خود را نیز دارد.
رئالیست ها پیش از بحث در مورد نحـوه تأثیرگـذاری فعالیـت هـای اقتصـادی بـر سیاسـت بین الملل ، این اصل را برای خود مفـروض و مسـلم مـیداننـد کـه روابـط بـین الملـل ، وضـعیتی منازعه آمیز و جنگی دارد و در این راستا، اقتصاد نیز ابزار مهمی بـرای افـزایش قـدرت اسـت .
٣. همکاری اقتصادی و صلح همان گونه که بررسی شد، همکـاری اقتصـادی حتـی در شـرایط وجـود اخـتلاف هـای سیاسی، امری ممکن است و برای آن نمونه های تاریخی نیز ارائـه شـد، زیـرا هـم اکنـون بـا پیشرفت های صنعتی و حمل ونقلی، بعد مسافت در امر تجـارت بـه عنـوان یـک مـانع ، نقـش سنتی خود را از دست داده اسـت ، لـذا کشـورها هماننـد گذشـته نگـران وابسـتگی تجـاری نیستند.
در این مورد، وضعیت کشـورهای اروپـایی پـس از جنـگ جهـانی دوم ، قابل تأمل و بررسی است ؛ به گونه ای که با فاصـله انـدکی پـس از پایـان جنـگ جهـانی دوم ، همکاری اقتصادی بین کشورهای متخاصم در جنگ شروع و گسترش یافت و بـه موضـوعات مهم سیاسی در اروپا نیز تسری داده شد، تا اینکه از طریق همگرایی اتحادیه اروپا سـاختار و ماهیت امروزی خود را پیدا کرد.
Klein, Margaret (2015), "Russia’s New Military Doctrine, NATO, the United States and the "Colour Revolutions", available at: https://www.