خلاصة:
تونل ها يكي از اجزاي دسترسي به سازه هاي زيرزميني هستند كه در دفاع غيرعامل نقش حياتي دارند. با توجه به هزينه بالاي اجراي تونل ها، تاكنون روش هاي مختلفي جهت بهينه و اقتصادي نمودن چنين پروژه هايي مطرح شده است. يكي از روش هاي متداول در كشور جهت اجراي تونل ها، روش چالزني و آتشباري مي باشد. در احداث تونل ها به روش چالزني و آتشباري، با توجه به جنس سنگ ساختگاه تونل، مشخصات انفجار تعيين مي شود. تعداد و قطر سوراخ هاي انفجار، نوع و مقدار ماده انفجاري مورد استفاده و نيز الگوي انفجار، مواردي هستند كه بايد مشخص شوند.يكي از روش هاي كاهش هزينه ها، به كار بردن نوع و مقدار مناسب مواد انفجاري است كه اين خود تابع اطلاع از مشخصات مواد انفجاري و سنگ ساختگاه تونل مي باشد. مواد انفجاري به دليل دارا بودن مشخصاتي از قبيل دانسيته، سرعت انفجار، امپدانس، انرژي بر واحد حجم و فشار، داراي اهميت ويژه اي هستند. لذا نوع و مقدار مواد انفجاري براي هرنوع سنگ بايد با دقت معلوم شود. پيش بيني مقدار تخريب تابع تجربيات زياد، تكرار چندين انفجار و مشاهده نتايج حاصله است. معمولاً پس از چند بار انفجار و ملاحظه نتايج انفجار، مقادير بهينه مواد انفجاري با سعي و خطا تعيين مي شوند. شبيه سازي انفجار قبل از انجام عمليات اصلي مي تواند يكي از راه هاي مناسب براي كاهش زمان و هزينه و پيش بيني بهتر نتايج حاصل از انفجار باشد. در اين مقاله معادلات حاكم بر انتشار موج انفجار به روش عددي اجزاي محدود حل شده و از مدل رفتاري RHT به عنوان معيار تسليم و گسيختگي مواد سنگي استفاده شده است. نتيجه اين تحقيق نشان مي دهد كه براي انتخاب يك ماده منفجره قابل اطمينان در تخريب سنگ، موثرترين متغير، ميزان انرژي بر واحد حجم آن ماده انفجاري مي باشد. از نتايج تحليل حساسيت پژوهش انجام شده، مي توان در كاهش هزينه هاي پروژه هاي دفاع غيرعامل زيرسطحي استفاده نمود.
ملخص الجهاز:
"<H7>جدول 1- مشخصات سنگ، ماده منفجره و چالها</H7> <TD>مشخصات سنگ</TD> <TD>وزن مخصوص</TD> <TD>2700 کیلوگرم بر مترمکعب</TD> <TD>امپدانس</TD> <TD>106*5/13 کیلوگرم بر مترمربع ثانیه</TD> <TD>مقاومت کششی</TD> <TD>6 مگاپاسکال</TD> <TD>مشخصات ماده منفجره</TD> <TD>وزن مخصوص</TD> <TD>1450 کیلوگرم بر مترمکعب</TD> <TD>فشار انفجار</TD> <TD>1007 مگاپاسکال</TD> <TD>انرژی مخصوص</TD> <TD>52/4 مگاژول بر کیلوگرم</TD> <TD>امپدانس</TD> <TD>106×5/9 کیلوگرم بر متر مربع ثانیه</TD> <TD>مشخصات چالها</TD> <TD>قطر چال انفجاری</TD> <TD>45 میلیمتر</TD> <TD>قطر چال خالی</TD> <TD>102 میلیمتر</TD> موقعیت چالهای برش و چالخالی (وسط) که در نرمافزار مورد استفاده قرار گرفته در شکل (2) نمایش داده شده است.
/ <H7></H7> <H7>شکل 10- نمودار حجم سنگ جداشده بر حسب فشار برای چهار نوع ماده انفجاری <FootNote No="35" Text="- Correlation Coefficient"/></H7> / <H7>شکل 11- نمودار حجم سنگ جداشده بر حسب دانسیته برای چهار نوع ماده انفجاری</H7> / <H7>شکل 12- نمودار حجم سنگ جداشده بر حسب سرعت انفجار برای چهار نوع ماده انفجاری</H7> / <H7>شکل 13- نمودار حجم سنگ جداشده بر حسب انرژی بر واحد حجم برای چهار نوع ماده انفجاری</H7> دلایل اختلاف نتایج عددی این است که سنگ در ساختگاه تونل دارای ترکها و یا درزههایی در جهات مختلف بوده و همچنین جنس سنگ در طول حفاری ممکن است متغیر باشد؛ در حالیکه در مدلسازی هیچگونه ترک یا درزه و تغییر جنس سنگ در مدل در نظر گرفته نشده است."