خلاصة:
در چند دهه اخیر فرایند توسعه منطقه ای مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان و برنامه ریزی قرار گرفته است . لذا آنها به دنبال کاهش چالشهای توسعه منطقه ای و تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی در مناطق مختلف میباشند. هدف از این پژوهش بررسی اثرات گردشگری و اولویت بندی مناطق گردشگری مصوب در سطح استان لرستان به منظور معرفی به سرمایه گذاران است تا بتواند زمینه مناسبی برای تحرک بخشی به اقتصاد منطقه و برنامه ریزی بهتر برای توسعه مبتنی بر گردشگری در سطح استان را ارایه کند. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده تحقیق توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است . جامع آماری تحقیق شامل دو سازمان صنایع دستی گردشگری و استانداری که مجموعا ٥٨ نفر محاسبه شده است و به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند، که از این مجموعه ٣٥ نفر حاضر به پاسخ گویی شدند و جامع آماری این تحقیق را تشکیل میدهند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره توصیفی (میانگین ، انحراف معیار و واریانس ) و اسنباطی (t تک نمونه ای ، همبستگی و تحلیل واریانس ) به تحلیل اثرات گردشگری و تکنیک تشابه به راه حل ایده آل (TOPSIS) اقدام به تعیین اولویت هر یک از مناطق مصوب سازمان میراث فرهنگی در استان شده است . یافته های آزمون t تک نمونه ای نشان داد، میانگین مورد نظر برای تمامی ابعاد به جزء شاخص های سرمایه گذاری و مشارکت ، بالاتر از شرایط مطلوب (٣) ارزیابی شده است و تفاوت معناداری آن نیز برای همه شاخص ها کاملا معنادار است . همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مشاهده شده بین شاخص گردشگری و توسعه منطقه ای ، رابطه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین میزان معناداری این تاثیرات در سطح ٠/٩٥ درصد قابل تبیین است . نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین اثر کلی مربوط به ابعاد اقتصادی با میزان (٠/٥٢٩) بوده است . و بعد زیست محیطی با میزان (٠/٢٨٧) دارای کمترین اثر کلی در توسعه منطقه مورد مطالعه بوده است . همچنین نتیجه مدل تاپسیس نشان دهنده تفاوت زیاد در سطح برخورداری مناطق نمونه پیشنهادی است ، به طوریکه مناطق نمونه مورزرین و قلعه فلک الافلاک به ترتیب با ضریب ٠/٦٩ و ٠/٦٤ برخوردارترین و مناطق نمونه مخمل کوه و کمالوند به ترتیب با ضریب ٠/٠٣ و ٠/٠٤ به عنوان کم برخوردارترین گزینه ها در بین مناطق نمونه گردشگری استان لرستان بوده اند.