خلاصة:
مخروطه افكنه هاي جنوبي زون بينالود به دليل ذخاير آبي مناسب و خاكهاي آبرفتي موقعيت مناسبي براي سكونت گزيني آباديها، نقاط شهري و توسعه آنها دارند. به ويژه احداث قنوات كه از مجاور راس مخروط افكنه شروع شده و تا دشت ادامه مي يابند در بهره برداري از ذخاير آبي مخروط هاي جنوبي بينالود نقش مؤثري داشته اند. همچنين به دليل خاكهاي مساعد در بخش قاعده مخروط افكنه ها، كشاورزي توسعه زيادي يافته و روستائيان اقدام به شخم اراضي و عمليات زراعي حتي تا مسير آبراهه اصلي مخروط كرده اند. در نتيجه اين اقدامات و به ويژه تشديد آن در دهه اخير ناپايداري سطوح مخروط افكنه اي گسترش يافته و بلاياي طبيعي از جمله فرسايش آبي- خاكي، گل سيلابها و ديگر فعاليتهاي ديناميكي را افزايش داده است. در اين نوشتار يكي از مخروطهاي آبرفتي مهم دامنه هاي بينالود ( به نام مخروط افكنه گرينه نيشابور) به عنوان نمونه اي از ناپايداري سطوح مخروط افكنه اي مورد بررسي قرار مي گيرد و اهداف اصلي آن عبارت اند از:
الف) طبقه بندي سطوح مخروط افكنه اي از نظر پديده ها. فرآيندهاي ژئومورفي.
ب) ارتباط متقابل كاربري زمين يا نقش فعاليتهاي انساني (به ويژه جوامع روستايي) با تشديد ناپايداري سطوح مخروط افكنه اي.
ملخص الجهاز:
"(آبراهام و پارسون ، ٢٠٠٢: ٣٥١) در ارتباط با مخروط افکنه های کواترنری دامنه های بینالود دو سؤال عمده ذهن هر پژوهشگر جغرافیدان را به خود مشغول می سازد: الف ) به چه دلیل آبادیهای پرجمعیت و حتی نقاط شهری بر روی سطوح مخروط افکنه ای استقرار یافته و توسعه می یابند؟ (اصل چرایی در جغرافیا) (علیجانی، ١٣٧٩: ٨٩) ب ) مداخلۀ غیراصولی انسان و به عبارتی کاربری نادرست زمین بر سطوح مخروط افکنه ای منجر به چه نوع مخاطرات ژئومورفیکی شده است ؟ موقعیت منطقۀ مورد مطالعه مخروط افکنۀ گرینه با مساحت ١٠/١٤ کیلومتر مربع به دامنه های جنوبی بینالود تکیه زده است (شکل ١)، از نظر مختصات جغرافیایی بین ٤ ٣٦ عرض جغرافیایی (منطبق بر زبانۀ فعال مخروط ) تا ٧ ٣٦ و طول جغرافیایی ٦ ٥٩ تا ١١ ٥٩ واقع شده است .
از آنجا که مخروط افکنه های دامنه هـای جنـوبی زون بینالود از گروه مخروطهای آبرفتی نسبتا جوان در قلمرو نیمه خشک محسوب میشوند که به دلیل مساعد بـودن منابع آب در آنها، شیب مناسب و خاکهای فرسایش آبی بر روی دامنه های مخروط به دو شـکل فرسـایش در اثر انرژی آب و حرکات توده ای رخ میدهد (احمدی، ١٣٧٤: ٢٢٩) لذا سست کـردن دامنـه هـا در اثـر شـخم و گسترش دیمزارها منجر به گسترش حرکات توده ای تخریبی در حوضۀ زهکـشی و رoس مخـروط افکنـه هـا و سیستمهای نادرست آبیاری منجر به تشدید فرسایش خاک شده است ."