خلاصة:
هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که چه تغییراتی در الگوی مهاجرت داخلی ایران اتفاق افتاده ، پیامد این مهاجرت ها بر جامعه روستایی چیست و چشم اندازهای آینده در الگوی مهاجرت داخلـی ایـران کدامنـد. روش مطالعـه ، اسـنادی و بـر پایـه تحلیـل ثانویـه داده هـای حاصـل از سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن ، آمارگیریهای نمونه ای و سـایر یافتـه هـای مـرتبط بـا موضوع است . بر اساس یافته ها، تحولات در الگوی مهاجرت داخلی ایران نشان میدهد الگـوی مهاجرت داخلی در ایران در حال تغییر بوده و از میـزان مهاجرپـذیری و مهاجرفرسـتی روسـتاها کاسته شده و به سمت شهرها جهت پیدا کرده است . الگوی مهاجرت داخلی در ایران بـه سـمت سلسله مراتب شهری و برون کوچی در حال تغییر است . بنابراین چشـم انـدازهای آینـده مطالعـات مهاجرتی در ایران ، شامل توجه به مهاجرت های شهر به شهر و نقاط مثبت و چالشی آن است .
ملخص الجهاز:
"در این دوره بـه دلیـل بـروز جنـگ تحمیلـی و تخریـب بسـیاری از روسـتاهای غـرب ، سیاست های حمایتی و مشوقی دولت در ارائـه زمـین شـهری و تسـهیلات آموزشـی بهداشتی به متقاضیان زندگی در شهرها، افزایش موالید و جمعیت در روسـتاها و در پـی آن بالا رفتن نرخ بیکاری و فقر، وقوع خشکسالی به همراه افزایش ارتباطات روسـتا ـ شـهری و در نتیجه افزایش آگاهی روستانشینان از مزیت های زنـدگی شـهری کـه بـا تجمـع امکانـات اجتماعی ـ اقتصادی و رفاهی ـ معیشتی در این کانون ها همراه بود، عاملی مهـم در گسـترش جریان های مهاجرتی روستاییان به سمت شهرها و بالا رفـتن جمعیـت شـهرهای کشـور طـی دهه اول بعد از انقلاب شـ د کـه در مجمـوع درصـد مهـاجرت سـالانه تـا سـال ١٣٨٥ رو بـه افزایش بوده ، اما در پنج ساله ٨٥ تا ٩٠ این میـزان بـه نحـو چشـمگیری کـاهش یافتـه اسـت (همان ).
نسبت سالخوردگی * جمعیت در مناطق شهری و روستایی از سال ١٣٤٥ تا ١٣٩٠ مناطق و سرشماریها 1345 1355 1365 1375 1385 1390 جمع 8/4 7/9 6/7 10/9 20/7 24/5 مناطق شهری 8 8/1 6/9 10/6 20/1 24/2 مناطق روستایی 8/6 7/7 6/5 11/4 21/8 24/9 * نسبت سالخوردگی: جمعیت ٦٥ ساله و بیشتر تقسیم بر جمعیت زیر ١٥ سال ضرب در ١٠٠ منبع : مرکز آمار ایران ، محاسبه شده بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ١٣٩٠-١٣٤٥ علاوه بر اینها، آمار و ارقام جدول شماره ٩ نشان میدهد: میانگین سنی شاغلین بخـش کشاورزی نیز طـی سـال هـای ١٣٤٥، ١٣٥٥، ١٣٦٥، ١٣٧٥ و ١٣٨٥ بـه ترتیـب ٣٤/٣، ٣٧/٦، ٤٠/٤، ٤٠/٥ و ٤٠ سال بوده است ."