خلاصة:
این پژوهش با هدف توصیف دستگاه واجی گویش برازجانی انجام شده است.گویش برازجانی یکی از گویش های دسستانی است که در شهر برازجان مورد استفاده قرار می گیرد.برازجان در شمال غربی استان بوشهر قرار دارد.مصاحبه هایی با افراد بومی جهت جمع آوری داده های زبانی انجام و این داده ها در جدول مخصوص گردآوری گویش ها گنجانیده شد.پس از بررسی و استخراج داده ها،تعداد 24 همخوان،6 واکۀ ساده و 3 و اکۀ مرکب در این گویش شناسایی شد.سپس در حوزۀ واج شناسی مشخص شد که در این گویش به جای واج/z/از/j/استفاده می -شود.همچنین واج/b/در جایگاه های میانی و پایانی،با وجود تعدادی استثناء،به/v/تبدیل می-شود.حذف واج های/؟/و/h/در جایگاه پایانی نیز از دیگر نتایج بخش واج شناسی محسوب می شود.
ملخص الجهاز:
"مثال ) /bambule/ بادکنک : احتمال عدم کاربرد /v/ به جای /b/ میانی، به نظر میرسد به دلیل وجود واکۀ دولبی /m/ قبل از /b/ میانی باشد /bolbol/ : بلبل /ambes/ : شنبه ، اولین روز هفته /bambu/ : فرد بسیار چاق مورد دیگر دربارة کاربرد همخوان /b/ در جایگاه پایانی کلمات در این گویش است .
/xou/ : خواب ولی همان طور که گفته شد، این مورد نیز شامل استثناهایی میشود که از این فرایند تبعیت نمی - کنند، مانند: /vketa/ : کتاب /vtena/ : طناب همخوان /t/: انسدادی، لثوی– دندانی و بیواک مثال ) /teng/ : پرش /tattu/: سوسک /got/: بزرگ همخوان /d/ : انسدادی، لثوی- دندانی و واکدار مثال ) /dig/ : دیروز /dei/: مادر /̂dinda/ : دنبال /gudar/ : گوساله /gord/: چوب /bord/: پهلو، طرفین ، پیروزی در واژه های دارای همخوان /d/ در گویش برازجانی، گاهی اوقات در مرز واژه در گفتار عامیانه و غیررسمی این همخوان تلفظ نمیشود و حذف می گردد.
واکه های گویش برازجانی (رجوع شود به تصویر صفحه) ٤- ساخت هجایی ساختار هجایی گویش برازجانی، همانند زبان فارسی است : CV -1 CVC -2 CVCC -3 هرکدام از این هجاها و خوشۀ پایانی CC خوشه ها با مثال هایی از گویش موردنظر تطابق داده شده اند.
توزیع خوشه های دوهمخوانی پایانی در گویش برازجانی / ٤- نتیجه گیری پس از توصیف نظام واجی گویش برازجانی، نتایج زیر بدست آمد: در گویش برازجانی تعداد ٢٤ همخوان و ٩ واکه (٦ ساده و ٣ مرکب ) وجود دارد."