خلاصة:
زمینه: تحقیقات اندکی در رابطه با بررسی ساز و کارهایی که رهبری اخلاقی از طریق آنها منجر به نتایج مثبت عملکردی کارکنان می شود، وجود دارد. در این میان هویت یابی کارکنان و باورهای اخلاقی آنان از جمله متغیرهایی می باشند که میتوانند در رابطه رهبری اخلاقی با بسیاری از نتایج عملکردی نقش واسط و تعدیلکننده داشته باشند؛ بر همین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش هویت یابی و باورهای اخلاقی کارکنان در نتایج عملکردی رهبری اخلاقی میباشد. روش: این تحقیق براساس روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این تحقیق 245 نفر از کارمندان یک شرکت داروسازی در شهر تبریز می باشد که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه تعداد 181 نفر به عنوان حجم نمونه آماری مشخص گردیده است. برای جمع آوری دادهها از پنج پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. برای آزمون فرضیهها نیز از رویکرد حداقل مربعات جزئی در مدلهای مسیری- ساختاری استفاده شده است.
یافتهها: یافتههای تحقیق نشان میدهد که هویتیابی با دو بعد هویت سازمانی و هویت رابطهای نقش میانجی کننده در ارتباط میان رهبری اخلاقی با عملکرد کارکنان داشته است. باورهای اخلاقی کارکنان نیز دارای اثر تعدیلی قوی در شدت رابطه رهبری اخلاقی با هویتیابی رابطهای و همچنین اثر تعدیلی متوسطی در شدت رابطه رهبری اخلاقی با هویتیابی سازمانی بوده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد که برای اثربخشی رهبری اخلاقی بایستی نقش سایر متغیرهای اثرگذار بر رابطه رهبری اخلاقی و عملکرد مورد توجه قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
محققینی با استفاده از یادگیری اجتماعی این نظریه را مطرح نمودند که پیروان رهبران اخلاقی با مشاهده رفتار مشروع9، جذاب10 و معتبر11 رهبری اخلاقی، رفتارهای مناسب را یاد میگیرند که در نهایت باعث نتایج مثبت عملکردی در آنان میگردد(2).
در ادامه، ابتدا نتایج مربوط به ضرایب مسیر هر کدام از مدلها و معناداری آنها که با استفاده از آماره t محاسبه شده است نشان داده میشود و سپس معیارهای مربوط به ارزیابی روایی و پایایی مدلهای اندازهگیری و ساختاری مربوط به هر یک از مدلها( مدل اصلی، مدل اصلی و متغیر تعدیلی، مدل اثرات تعدیلی) آورده خواهد شد.
رابطۀ رهبری اخلاقی با عملکرد شغلی در مدل سوم 631/0 محاسبه شده است که نشان دهنده نقش اثرات تعدیلی باورهای اخلاقی کارکنان در این رابطه میباشد.
بر اساس نتایج جدول 2، ضریب تعیین برای متغیرهای هویت سازمانی، هویت رابطهای و عملکرد شغلی در مدل اصلی به ترتیب 345/0، 432/0 و 561/0 محاسبه شده است که در حد متوسط قرار میگیرند.
در تبیین این یافته تحقیق میتوان عنوان نمود کارکنانی که وارد سازمان میگردند، هر کدام قبل از ورود به سازمان باورهای اخلاقی دارند که این باورهای اخلاقی تشکیل دهنده سیستم معنایی این افراد است؛ بنابراین پیروان با باورهای اخلاقی نهادینه شده قویتر، رهبر اخلاقی را که مدل نقش اخلاقی سازگار و معتبری دارد را درک میکنند، به اعتقاد این افراد رهبری اخلاقی کسی است که استانداردهای اخلاقی و ارزشهایی دارد که نشان دهنده هویت رهبر و سازمان است، در نتیجه هویتیابی رابطهای قویتر و هویتیابی سازمانی قویتر را نیز خواهند داشت.