خلاصة:
این مقاله برگرفته از پژوهشی گسترده است که در استان آذربایجان غربی پیرامون مسائل فرهنگی-اجتماعی موثر بر سهم بری زنان از ارث در سال 1388 اجرا شده است. در این پژوهش مجموعه متغیرهایی نظیر جامعه پذیری جنسیتی، میزان خودپنداره زنان، بافت فرهنگی حاکم بر خانواده، محل سکونت، میزان آگاهی از قوانین و... موردبررسی قرار گرفته است. روش مورد مطالعه در این پژوهش کمی است که به صورت پیمایشی اجرا و از ابزار پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. با توجه به گستردگی منطقه از شیوه نمونه گیری خوشه ای و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که در نهایت حجم نمونه 377 نفر تعیین شدند.
نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که درصد بالایی از زنان مورد مطالعه معتقدند فرهنگ مردسالارانه حاکم بر جامعه و جامعه پذیری جنسیتی عامل عمدهای در عدم دستیابی زنان به حق و حقوق خود در زمینه ارث است. از اینرو زنان مورد مطالعه فرهنگ سازی را به عنوان راهکار مقابله با این موضوع پبشنهاد داده اند. نتایج بعدی حاکی از آن است که علاوه بر فرهنگ مردسالارانه حاکم، به ترتیب طمع مردان و قوانینی که بیشتر از مردان حمایت میکند تا زنان، دلایل عمده طفره رفتن مردان از دادن حق الارث پذیرفته شده در جامعه به زنان است.
ملخص الجهاز:
"مسئله اساسی تحقیق حاضر از یک طرف بررسی هنجارهای فرهنگی- اجتماعی موجود در جامعه مورد مطالعه پیرامون سهم الارث و میراث است و از طرف دیگر میزان تأثیر هنجارهای فوق بر دریافت یا عدم دریافت حق الارث زنان و نیز استخراج الگوهای حاکم و بررسی رویکرد زنان در این باره را دربرمی گیرد.
با توجه به اینکه متغیر میزان آگاهی زنان از قوانین مربوط به ارث نیز در سطح سنجش رتبه ای اندازهگیری شده است ، برای بررسی فرضیه فوق نیز، از آزمون U من ویتنی بهره گرفته ایم .
فکر میکنید چرا برخی از زنان از گرفتن حق الارث خود به نفع برادرانشان چشم پوشی میکنند؟ پس از جمع آوری مجموع جواب های داده شده به این سوال و مقوله بندی آنها، کلیه پاسخ هایی که دارای فراوانی بیش از ٥ بودهاند به عنوان یک مقوله در نظر گرفته شدهاند، بقیه جواب ها در مقوله «سایر موارد» جای گرفته اند.
فکر میکنید مهم ترین عواملی که مانع احقاق حق زنان در زمینه ارث و میراث میشوند کدامند؟ پس از جمع آوری مجموع جواب های داده شده به این سوال و مقوله بندی آنها، کلیه پاسخ هـایی که دارای فراوانی بیش از ٥ بودهاند به عنوان یک مقوله در نظر گرفته شدهاند، بقیه جواب هـا در مقوله «سایر موارد» جای گرفته اند.
با این وصف از مجموع سیزده فرضیۀ مـورد مطالعـه ، ده (١٠) فرضـیه یعنـی ؛ فرضـیه هـای مربوط به جامعه پذیری جنسیتی، بافت فرهنگی خانواده، تاثیر بر زندگی مشترک ، سـطح سـواد، مذهب ، قومیت ، سن ، مقدار ارث، آگاهی از قوانین و میزان خودپنـداره زنـان تأییـد و چهـار (٣) فرضیه یعنی؛ سطح درآمد خانواده، محل سکونت و اشتغال زنان رد شدند."