خلاصة:
انفاق به عنوان یکی از معارف حیات بخش اسلام، از یک سو راهکاری برای برطرف کردن فاصله طبقاتی و از بین بردن فقر از جامعه، و از سوی دیگر دستورالعملی برای خودسازی و تزکیه نفس در راه تکامل روح آدمی می باشد. مقوله انفاق از جمله مفاهیم ارزشمندی است که در آموزه های دینی به خصوص آیات قرآن کریم، مورد توجه و عنایت ویژه ای قرار گرفته است. این اصل ارزشمند اگر رعایت شده و به آن عمل شود، کارکردهای زیادی در عرصه های اخلاقی و اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد و یکی از اسباب تعدیل ثروت و کاهش فاصله های طبقاتی در جامعه است. قرآن کریم با تعابیر گوناگونی انسان های مومن و پرهیزگار را به انفاق و رسیدگی به امور انسان های فقیر و مستضعف، توصیه و سفارش نموده است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی فلسفه انفاق در اسلام می باشد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. بر این اساس از کتب، نشریات، پایان نامه ها، پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق استفاده شده است. در این تحقیق اهمیت انفاق، آداب انفاق، اهداف و اصول انفاق در اسلام مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در ادامه پیامدهای ترک انفاق و آثار اخلاقی، دینی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی انفاق در اسلام بررسی شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که انفاق یکی از اصول مهم و از سیاست های لازم و بسیار مفید اقتصادی است که علاوه بر کمک به رشد و تعالی معنوی انسان، نقش مهمی در جلوگیری از پدیده انباشت سرمایه و به وجود آمدن قشر تنگدست دارد و موجب پر شدن شکاف های اجتماعی ناشی از فقر می شود و به عنوان یک مکانیزم فعال تعدیل ثروت از تقسیم شدن افراد جامعه به دو قشر فقیر و سرمایه دار جلوگیری می کند.
ملخص الجهاز:
"عزیزی ابرقویی(١٣٨٣) براساس یافته های تحقیق خود انفاق را یکی از وظایف مهـم الهـی دانسـته که بر عهده مسلمانان و مؤمنان راستین نهاده شده است و آنچه در انفاق مطـرح اسـت ، جنبـه هـای مادی نیست بلکه نزدیکی به خداوند است و ترویج فرهنگ انفاق نیز از دیدگاه قـرآن بـا تهـذیب فکر و اصلاح اندیشه صورت میگیرد که قرآن از شیوه های گوناگون در جهت نیل به این هدف استفاده کرده است و انفاق در راه خدا آثار بسیار ارزندهای به دنبال دارد که برای زنـدگی دنیـوی و اخروی شخص مفید و سودمند است .
با این همه ، بـه دلیـل تأکیـد قرآن و معصومین (ع) بر تعدادی از مهم ترین آنها ذکر میشود: ١- ناامنی و نابودی جوامع تأمین امنیت جامعه اسلامی در برابر دشمنان خارجی و ناهنجاریهای داخلی نیـاز بـه صـرف هزینـه دارد و کوتاهی در این زمینه و فرو گذاشتن انفاق باعث می شود که سپر حفاظتی نظـام اسـلامی و جامعه تضعیف شود و مسلمانان در معرض خطر و نابودی قرار گیرند: «و انفقوا فی سـبیل اللـه ولا تلقوا بایدیکم الی التهلکۀ» (سوره بقره،آیه ١٩٥) برطبق نظر برخی، مقصـود از انفـاق در ایـن آیـه کمک به هزینه های جنگ و جهـاد اسـت (ماوردی، ١٤١٢ ق، ج ١: ٢٥٣)؛ ولـی برخـی مفسـران، انفاق به فقیران و نیازمندان جامعه را نیز مصداقی از آیه فوق دانسته انـد(مکارم شـیرزای، ١٣٧٤، ج ٢: ٣٧ ـ ٣٨)."