خلاصة:
گردشگری خانههای دوّم همانند دیگر الگوهای گردشگری اثرات و پیامدهای مختلفی را در نواحی روستایی بر جای میگذارد که با توجّه به ماهیّت این الگو، تغییرات محیطی کالبدی از جمله اثراتی است که با توسعة این الگو، در نواحی روستایی به وجود میآید. در راستای توسعة پایدار گردشگریِ خانههای دوّم شناخت اثرات و پیامدهای مختلف این الگو ضروری به نظر میرسد. در ایران، از جمله مناطق روستایی که توسعة این الگو با زندگی مردم عجین گشته و به صورت یک پدیدة مشهود است، روستاهای بخش رودبار قصران است. بر همین اساس، در این پژوهش به بررسی و تحلیل اثرات محیطی کالبدی توسعة گردشگری خانههای دوّم در این پهنة جغرافیایی پرداخته شده است. این پژوهش از نوع بنیادی و روش انجام آن توصیفی - تحلیلی است که در گردآوری دادهها از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. روش میدانی مبتنی بر ابزار پرسشنامه است که در این خصوص با استفاده از روش کوکران تعداد 238 سرپرست خانوار به عنوان نمونة آماری و به روش تصادفی طبقهبندی انتخاب شدهاند. همچنین به منظور پردازش دادهها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که الگوی گردشگری خانههای دوّم بیشترین تأثیر را بر شاخص تغییرات محیطی و کمترین تأثیر را بر بهبود خدمات زیربنایی داشته که در همین ارتباط نتایج نشان داد تفاوت معنیداری بین این اثرات در روستاها وجود ندارد؛ همچنین بین دیدگاه افرادی که به گردشگری وابستگی شغلی داشته با دیگر افراد دربارة اثرات توسعة گردشگری خانههای دوّم تفاوت معنیداری وجود دارد.
Like other tourism models، second-home tourism leads to various consequences in rural areas. Due to the nature and development of this model، a lot of physical-environmental changes have been brought about in rural areas. For persistent development of second-home tourism، understanding both the impacts and the consequences of this model seem to be necessary. In Iran، one of those rural areas in which this model has been expanded and incorporated into inhabitants’ lives، is the rural area of Rudbar Qasran. Accordingly، this study aims at exploring the environmental-physical impacts of second-home tourism development in this geographical area. This applied study benefitted from the descriptive/analytic methods of data analysis. Library and field data collection methods were employed to collect the data. In the field method، a questionnaire was utilized in which the Cochran formula was used; 238 households were selected as the statistical sample. Moreover، descriptive/inferential statistical methods were employed to interpret the collected data. The findings showed that the model of second-home tourism had the greatest impact on the index of environmental changes and the least effect on the infrastructural services improvements. It was also found that none of the changes was statistically significant. The results also revealed that there were significant differences in views of people whose jobs were dependent on tourism compared with those who had other jobs regarding the effects of second-home tourism development.
ملخص الجهاز:
"بر همین اساس ، در این پژوهش تـلاش مـیگـردد تـا بـا بررسی تغییرات کالبدی محیطی این الگوی گردشگری در این پهنۀ جغرافیایی به پرسش های ذیل پاسـخ داده شـود: الف : توسعۀ گردشگری خانه های دوم چه اثراتی (مثبت و منفی) بر محیط و کالبـد روسـتاهای منطقـه دارد؟ ب : آیـا بین دیدگاه افرادی که وابستگی شغلی به گردشگری داشته با دیگـر افـراد دربـارة اثـرات محیطـی کالبـدی توسـعۀ گردشگری خانه های دوم تفاوت معنیداری وجود دارد؟ ج : از لحاظ عملکـرد توسـعۀ گردشـگری خانـه هـای دوم در تغییرات محیطی کالبدی، در بین روستاهای مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود دارد؟ توجه روزافزون جهانی به اثرات محیطی منفی توسعۀ گردشگری و فعالیت های مربوط به آن ، تمرکـز بـر اشـکال جایگزین گردشگری و بهبود برنامه های محیطی را به دنبال داشته است .
در همـین رابطـه ، بـا توجـه بـه میـانگین محاسبه شده برای نماگرهای افزایش تأسیسات درمانی، افزایش تعـداد کارگاه هـای صـنعتی کوچـک و بـزرگ و نیـز نماگر استقرار کارگاه های تولیدی که پایین تر از حد متوسط (٣) است ، توسعۀ این الگو نتوانسته نقش مؤثری در ایـن نماگرها ایفا نماید؛ همچنین بررسی اثرات منفـی توسـعۀ گردشـگری خانـه های دوم نشـان میدهـد کـه بیشـترین میانگین مربوط به نماگرهای تغییر تعداد شاغلان کشاورز مردم روستا و اشتغال به فعالیت های خـدماتی و نمـاگر بـر هم زدن و تخریب چشم انداز منظرة روستا است (جدول ٣)."