خلاصة:
ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﻰ از اﺑﺰارﻫﺎی آﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸــﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، از ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﺧﻮدآﮔﺎﻫﻰ ﻣﺮدم ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺟﻤﻌﻰ و ﻓﺮدی ﺧﻮد ﺑﻪ ﺣﺴــﺎب ﻣﻰ آﯾﻨﺪ و از اﯾﻦ رو ﻧﻘﺶ ﺑﺴــﯿﺎر ﻣﻬﻤﻰ در ﺑﺴــﻂ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺪﻧﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ دارﻧﺪ. روزﻧﺎﻣﻪ اﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﻰ از روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻓﺎرﺳــﻰ زﺑﺎن ﮐﻪ در اﺳــﺘﺎﻧﺒﻮل ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻣﻰ رﺳﯿﺪ از ﻧﺸﺮﯾﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻰ آﯾﺪ ﮐﻪ در وارد ﮐﺮدن اﯾﻦ دﺳــﺖ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻧﻘﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ و ﻣﻬﻤﻰ داﺷــﺖ. ﯾﮑﻰ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﻰ ﮐﻪ در اﯾﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻮﯾﺴــﻨﺪﮔﺎن اﺧﺘﺮ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ داﺷــﺘﻪ اﻧﺪ، ﻣﻔﻬﻮم آزادی اﺳﺖ. در اﯾﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ آزادی و اﻗﺴﺎم آن ﻫﻢ ﭼﻮن؛ آزادی ﺑﯿﺎن، ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت، ﻣﺒﺎدﻻت و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷــﺪه اﺳﺖ و در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻰ ﺗﻌﺮﯾﻒ آزادی، اﻗﺴﺎم آن و ﻣﯿﺰان ﺗﺄﺛﯿﺮش ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﺮان ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
Newspapers are al aw ys considered as a tool of informing to the society, and they
are one of the factors in people self-awareness of their social and individual rights. So,
they have an important role in the expansion of the civil and social concepts. Akhtar
newspaper, as one of the Persian-language newspapers published in Istanbul, had
a signifcant role in the import of these concepts into Iran. A concept that was paid
attention in this newspaper and by its writers was the concept of the freedom )Azadi(. In
this newspaper, the defnition of the freedom and its different kinds such as: the freedom
of expression, newspapers, transaction and industries were expressed. Therefore, this
study has tried to reread the defnition of the freedom, its different kinds and infuence
on the Iranian society
ملخص الجهاز:
"اندیشه آزادی و اقسام آن از دید روزنامه اختر مهدی رفعتی پناه ١ چکیده مطبوعات همواره به عنوان یکی از ابزارهای آگاهیبخشــی اجتماعی، از عوامل ایجاد خودآگاهی مردم نســبت به حقوق جمعی و فردی خود به حســاب می آیند و از این رو نقش بســیار مهمی در بســط مفاهیم مدنی و اجتماعی دارند.
٣٨ در اینجا یا نویسنده نتوانسته نظر خود را آن گونه که می خواسته بیان کند، به عبارتی محدود کردن آزادی برای خود آزادی و برای جلوگیری از هرج و مرج ، آنچنان که افرادی چون لاک و میل عنوان می کردند، و یا این که اساســا به آزادی فردی آن چنان که در نزد اندیشــه گران غربی مطرح بوده ، اعتقاد نداشــته اســت و با توجه به آنچه که در مواضعی از نوشته های نشریه بر می آید، بیشتر بار اخلاقی به آزادی داده اســت ، آن چه را که می توان آزادی درونی و امری روانشــناختی به حساب آورد.
٥٤ نویسنده اختر معتقد است که نخستین واســطه ترقی و تمدن ، مطبوعات اســت ٥٥ چرا که از منظر این نشریه ، با اختراع گوتنبرگ و «طبع و نشر» کتب مختلف ، افراد گوناگون در زمینه های مختلف دست به نشر عقاید و آرای خود می زنند و در نتیجه تضارب آراء و عقاید پیش می آید؛ چنان که اگر فرد یا گروهی ، کتابی را به چاپ برســانند «گروهی نیز از خارج به مندرجات کتاب های ایشــان جزوا او کلا اعتراض می کنند، این اعتراض به واســطه مطبوعات در میان معترض و معترضین علیه تعاطی می شــود و این تعاطی خیالات ســبب اکمال نقایص آن علم می گردد» و این کار دو فایده دارد: «اولی به سبب نشر آن مطلب امر معاش آن روزه را تدارک کرده » و «دومی به ســبب اعلان حقیقت کسب شرف و نیکنامی نموده که سایر بنی نوع را نیز از این هر دو بهره است »."