خلاصة:
شورای نگهبان نقش بی بدیلی در حفظ قانون اساسی ایران و اسلامی بودن نظام دارد. طبق ذیل اصل 4 قانون اساسی، تشخیص اسلامی بودن قوانین با فقهای شورای نگهبان و طبق اصل 98 تفسیر قانون اساسی با این شوراست. بررسی کارامدی ذیل اصول 4 و 98 قانون اساسی ایران در مورد مشروعیت شورای نگهبان و ضابطه مندی فهم و تطبیق قوانین با اسلام و تفسیر قانون اساسی حائز اهمیت است. این نوشتار با روشی توصیفی- تحلیلی شبهات و ادله ی ناکارامدی در این زمینه و همچنین شبهه ی دور در مشروعیت شورای نگهبان را بررسی کرده و به آن پاسخ داده است؛ همچنین هرمنوتیک در قانون اساسی را بررسی کرده و ضمن اثبات عدم امکان تحمیل فهم و نظرهای شخصی و مفروضات ذهنی خلاف ضوابط، رویکرد شورای نگهبان را به نوعی منشاگرایی از نوع قصدگرایی و غایت گرایی دانسته است؛ علاوه بر این مشکلات سپردن تطبیق مصوبات بر شرع به مراجع تقلید را ذکر کرده و گفته است انحصار فهم و تطبیق و تفسیر قانون اساسی در شورای نگهبان موجب شده است که خرد جمعی متعهد متخصص عهده دار تفسیر قانون اساسی باشد.
Preserving the Constitution of the Islamic Republic of Iran and its Islamic nature is the unique role of the Guardian Council. According to the last paragraph of principle 4 of the Constitution، determining the consistency of the laws with Islam is devolved to the jurists of the Guardian Council and Constitutional interpretation to the whole members of this council in accordance with principle 98. Important to examine the efficacy of the last paragraph of principle 4 and principle 98 of the Constitution regarding the legitimacy of the Guardian Council and Framed Understanding، consistency of the laws with Islam and Constitutional Interpretation. This article through a descriptive-analytic method examines the inefficiency reasons and doubts including the Circle doubt regarding the legitimacy of the Guardian Council and addresses the responses. In addition، the hermeneutic is considered in the Constitution and besides proving the impossibility of imposing understanding، personal views and subjective assumptions contrary to the criteria، the approach of the Guardian Council is a kind of purposive and intentional originalism. Having mentioned the problems of devolving the Constitutional consistency of the laws to the authorities on matters of religion (Marja’-e-Taqlid)، the uniqueness of the Guardian Council in understanding، implementing and interpreting the Constitution has caused that a committed expert of collective wisdom is in charge of Constitutional interpretation.
ملخص الجهاز:
این نوشتار با روشی توصیفی- تحلیلی شبهات و ادله ی ناکارامدی در این زمینه و همچنین شبهه ی دور در مشروعیت شورای نگهبان را بررسی کرده و به آن پاسخ داده است ؛ همچنین هرمنوتیک در قانون اساسی را بررسی کرده و ضمن اثبات عدم امکان تحمیل فهم و نظرهای شخصی و مفروضات ذهنی خلاف ضوابط ، رویکرد شورای نگهبان را به نوعی منشأگرایی از نوع قصدگرایی و غایت گرایی دانسته است ؛ علاوه بر این مشکلات سپردن تطبیق مصوبات بر شرع به مراجع تقلید را ذکر کرده و گفته است انحصار فهم و تطبیق و تفسیر قانون اساسی در شورای نگهبان موجب شده است که خرد جمعی متعهد متخصص عهده دار تفسیر قانون اساسی باشد.
نقد و بررسی در این جا ابتدا ضابطه مند بودن فهم و تطبیق و تفسیر شورای نگهبان را بررسی میکنیم و سپس به این پرسش پاسخ می دهیم که در صورت رعایت ضوابط تفسیر آیا باز هم امکان تحمیل فهم و مفروضات ذهنی و شخصی اعضای شورای نگهبان به دلایل هرمنوتیکی و رویکردهای خاص تفسیری وجود دارد؟ الف ) ضابطه مند بودن فهم ، تطبیق و تفسیر شورای نگهبان مطلب مذکور در دو مقام بحث میشود: یکی در مورد تطبیق قوانین بر موازین اسلامی توسط فقهای شورای نگهبان ، که این تطبیق از نظر وجود ضابطه یا عدم آن باید بررسی شود؛ و دیگری در مورد تفسیر اصول قانون اساسی توسط اعضای شورای نگهبان که باید دید آیا این تفسیر بدون هیچ گونه ضابطه ای و بر مبنای فهم و نظرها و مفروضات ذهنی شخصی صورت می گیرد یا اینکه ضابطه مند است ؟ در خصوص مقام اول باید گفت بر فرض که فقهای شورای نگهبان اجتهاد شخصی را ملاک قرار دهند، سؤال این است که آیا فهم فقهای شورای نگهبان از شرع برای تطبیق قوانین بر موازین اسلامی بی ضابطه است ؟ اجتهاد حرکتی چارچوب دار و ضابطه مند است .