خلاصة:
این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل ویژگیها و عناصر برنامه درسی مبتنی بر نظریه
پست مدرن و همچنین نقد عناصر برنامه درسی آن با توجه به مبانی تعلیم و تربیت اسلامی با
استفاده از روش تحلیلی استنادی صورت گرفته است. بررسی برنامه درسی پست مدرنیسم
نشان داد که تعاملات پیچیده، تغییرات مداوم و چهارچوبهای کل گرایانه از ویژگیهای این برنامه
درسی است و آنان برنامه درسی را به لحاظ هدف، محتوا، روش و ارزشیابی متغیر می دانند.
همچنین نقد عناصر برنامه درسی پست مدرن از دیدگاه مبانی تعلیم و تربیت اسلامی و برنامه
درسی مبتنی بر آن نشان داد که در دیدگاه برنامه درسی پست مدرن به جای تاکید بر هویت
منسجم برنامه درسی بر دگرگونی تاکید می شود. اهداف آموزش و برنامه درسی، نسبی و متغیر،
و با توجه به اوضاع و موقعیت متغیر است. محتوای برنامه درسی پست مدرن ثابت نمی ماند
بلکه ممکن است بسته به خواست فرد و عرف در نوسان باشد و همچنین در این دیدگاه صرفا
فعالیتهای یادگیری دانش آموز مهم تلقی، و معلم به عنوان عنصر تاثیرگذار در این فرایند به
حاشیه رانده می شود و هیچ استاندارد مشخص و مدونی در ارزشیابی وجود ندارد.
ملخص الجهاز:
"فرمیهنی فراهانی (١٣٨٣) در کتاب پست مدرنیسم و تعلیم و تربیت ضمن بیان این نکته ، که امکان طرح و اجرای برنامه ای فراگیر و نظام یافته برای رشد و تربیت از دیدگاه مربیان رویکرد پست مدرن وجود ندارد، این اهداف را از مجموع سخنان آنان استخراج میکند: تربیت شهروند انتقادی، فراهم کردن زمینه بررسی دموکراسی رادیکال ، تأکید و توجه بر گفتمان سازنده دانش ، بررسی تفاوتها و نظامهای تفاوت به عنوان هدف تربیتی، بها دادن به عملی بودن دانش ، توجه به فرهنگ عمومی و مطالعات فرهنگی، خودآفرینندگی (فرمهینی فراهانی، ١٣٨٣: ١٦٣)، توجه به مهارتهای اطلاعاتی و ارتباطی، توجه به مهارتهای خودهدایتی و میان فردی، بهبود هویت اجتماعی و فردی یادگیرندگان (خالقی نژاد و همکاران ، ١٣٩٥: ٧).
هدف تعلیم و تربیت و هم چنین به پیروی از آن برنامه درسی در دیدگاه اسلامی ، الهیشدن و تقرب به خداوند است و کمال انسانیت و هدف نهایی زندگی انسان در این است که به وجود آفریننده آسمانها و زمین و کل پدیده های عالم اعتقاد داشته باشد و آن گاه در مرحله عمل ، هر عملی که انجام میدهد، حاکی از بندگی او برای خداوند تبارک و تعالی است (ملکی، ١٣٩٦: ١٤٣) در حالی که در دیدگاه پست مدرن توجه به خداوند و ماورای طبیعت مورد غفلت واقع می شود."