خلاصة:
پدافند غیرعامل از کم هزینه ترین اقدامات پیشگیرانه است. رعایت اصول آن باعث بهبود عملکرد سیستم ها و کاهش آسیب پذیری در مواقع بحرانی میشود. طبعا هدف از توجه به پدافند غیرعامل امکان ادامه حیات، افزایش بازدارندگی و پایداری و همچنین آسان نمودن مدیریت بحران در کوتاه ترین زمان و با کم ترین هزینه می باشد. لذا از آنجای که پایداری مناطق روستایی به عنوان تامین کننده امنیت غذایی دارای اهمیت استراتژیک در شرایط بحرانی هستند توجه به عناصر کالبدی این مناطق از اهمیت ویژهای برخوردار میباشند. بر این اساس مسکن روستایی به عنوان مهمترین عنصر کالبدی مناطق روستایی نیازمند نگاه اساسی است. پس هدف از این پژوهش ارزیابی جایگاه اصول و تدابیر پدافند غیرعامل در ساخت مسکن روستاهای شهرستان پیرانشهر میباشد. در این بین 15 روستا به عنوان روستاهای مورد مطالعه انتخاب شدهاند که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده 250 پرسشنامه تکمیل گردید و در نهایت با استفاده از نرمافزار SPSS به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که مسکن روستایی منطقه مورد مطالعه دارای بافت فرسوده و ناپایدار، مقاومت پایین در برابر تهدیدات طبیعی و ... است. لذا در بکارگیری از اصول پدافند غیرعامل در حد متوسط و کمتر از حد متوسط قابل ارزیابی میباشد و در صورت بکارگیری این اصول پایداری مساکن روستایی در مقابله با تهدیدات طبیعی افزایش مییابد.
ملخص الجهاز:
"از سوی دیگر تهدیدات طبیعی و انسانی که بیشتر سکونتگاههای روستایی و شهری با آن در ارتباط هستند و کاهش آسیب پذیری این سکونتگاهها در برابر این تهدیدات لزوم توجه به مباحث پدافند غیر عامل که به عنوان یک راهکار جهت پیشگیری و مقابله با این حوادث، راهبردی برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی مطرح میشود.
از این رو بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطر پذیری و آسیب پذیری و افزایش بازدارندگی در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوح مختلف برنامه ریزی منطقه ای، ناحیه ای، شهری و روستایی مورد توجه قرار گیرد(میلتی، 1991، 140).
لذا همانطور که شکل (2) نشان میدهد مولفه های مهم پدافند غیرعامل در ارتباط با مقابله با تهدیدات طبیعی و انسانی در مسکن روستایی شامل ایمنی و پیشگیری، تسهیل در مدیریت بحران و کاهش آسیبپذیری میباشد.
همچنین بررسی تفاوت میانگین ها نشان میدهد که بازدارندگی و مدیریت بحران کمتر از حد مطلوب و شاخص کاهش آسیب پذیری نیز نزدیک به حد استاندارد می باشد که این امر نشان دهنده ضعف مسکن روستایی سرپرست خانوار در پیشگیری از تهدیدات طبیعی و انسان ساخت و همچنین سطح پایین امکانات دسترسی در مواقع بحرانی است که موجب نامناسب شدن ساختار مسکن و تاسیسات میباشد و باعث کاهش توان بازدارندگی مساکن روستایی در هنگام وقوع بحران میشود.
همچنین یافته های تحقیق نشان میدهد در صورت به کارگیری شاخص های مطرح شده در ارتباط با تمهیدات پدافند غیرعامل میزان پایداری مساکن روستاها در برابر تهدیدات طبیعی افزایش مییابد به طوری که میانگین محاسبه شده(جدول 3) بیانگر این وضعیت است."