خلاصة:
جایزنبودن طلاق در مسیحیت و احکام مترتب بر آن همواره برای مسیحیان، بهویژه کاتولیکها، مشکلات فراوانی به دنبال داشته است. در دوره معاصر مسائلی چون ازدواجهای مدنی بدون رعایت قوانین کلیسایی و زندگیهای مشترک بدون ازدواج رسمی و شرعی کلیسا را با مشکل مواجه کرد و نگرانی در خصوص فاصلهگرفتن بیشتر مؤمنان از ایمان و سنت مسیحی، کلیسا را به چارهاندیشی، بازنگری و اصلاح قوانین کلیسایی واداشت. این مقاله دیدگاه برخی الاهیدانان همچون هانس کونگ و کاسپر را در این زمینه میکاود و به تغییرات و تصمیمات کلیسا در این موضوع اشاره میکند. مطالبات عمومی و اندیشههای نوعالمان مسیحی، کلیسا را بر آن داشت تا با تشکیل شورای اسقفی ویژهای در این باره تصمیمگیری کند. این شورا در قوانین کتاب مقدسی مربوط به طلاق تغییری ایجاد نکرد، ولی در تبعات مترتب بر آن تا حدی انعطاف نشان داد و شرکت در آیین عشای ربانی را به حسب مورد و با تشخیص کلیسای محلی اجازه داد.
ملخص الجهاز:
از آنجا که مسیحیت کاتولیک ازدواج را جزء آیینهای مقدس به شمار میآورد، مراسم ازدواج باید بر اساس ضوابط و مقررات آیینی کلیسا انجام شود؛ و از همینرو است که کلیسای کاتولیک فقط ازدواجهایی را صحیح و معتبر میداند که علاوه بر رعایت همه قوانین کلیسایی، با حضور کشیش صورت گرفته باشد (Code of Canon Law, 1983: C.
با بررسی تلاشهای الاهیاتی که درباره مسئله حرمت طلاق و ازدواج مجدد صورت گرفته و نتایج و محدودیتهایی که بر آن مترتب شده است میتوان این اندیشهورزیها را در سه رویکرد کلی جای داد: رویکرد اول رویکرد محافظهکارانه است که در پی آن است که با حفظ سنت مسیحی و تأکید بر قوانین و ممنوعیتهای موجود، صرفا به مراقبتهای شبانی از اینگونه افراد اهتمام بیشتری شود.
در این رویکرد هیچ یک از احکام مربوط به ازدواج و طلاق تغییر پیدا نمیکند؛ هیچ ممنوعیتی که در قوانین کلیسایی بر آنها مترتب شده نیز برداشته نمیشود و فقط تلاش میشود با رویکردی ملاطفتآمیز با آنان رفتار شود.
نکته جالب توجه این است که پاپ از این شورا خواسته نتایج و پیشنهادهای مطرحشده در این اجلاس در اختیار کلیساهای محلی و حتی نهادها و سازمانهای دانشگاهی، و جنبشهای غیرروحانی و دیگر انجمنهای کلیسایی قرار گیرد تا آنان با دریافت معنوی خود، ضمن تأمل و دقت در آن، پیشنهادها و دیدگاههایشان را مطرح کنند؛ و در نهایت گزارش شورا همراه با مجموعه این پیشنهادها پایه و اساسی برای چهاردهمین مجمع عمومی اسقفان (XIV Ordinary General Assembly) با عنوان «رسالت و مأموریت خانواده در کلیسا و جهان معاصر» (The Vocation and Mission of the Family in the Church and Contemporary World) در اکتبر 2015 شد (http://www.