خلاصة:
این نوشتار با عنوان « اصول فقه الاداره از چرایی تا وقوع » تبیین توصیفی از
پیدایش اصول فقه الاداره و گزارش سیر عملکردی آن از ابتدا تا حال با هدف
پاسخگویی به اینکه اصول فقه الاداره از چه زمانی آغاز و تا حال چه مسیری را طی
کرده است، میپردازد. همچنین اشاره ای دارد به چرایی تخصصیسازی اصول فقه و
به ارائهی رئوس کلی و اجمالی از محتوای اصول فقه تخصصی مدیریت که در سال
اول این دانش در بنیاد فقهی مدیریت اسلامی توسط استاد قوامی(حفظه الله تعالی) به
عنوان مجتهد نظریهپرداز در عرصهی مدیریت اسلامی میپردازد تا در این مقام به
اطلاعرسانی مخاطبین و دوستداران دانش در عرصهی مدیریت اسلامی خدمتی
کرده باشد و زمینهی استفاده از اندوختههای علمی دانشمندان و فضلای این عرصه
را نیز جهت دانشافزایی در راستای حاکمیت نظام اداری اسلام در خدمت سازمانها
و حکومت اسلامی برای رسیدن به اهداف متعالی تکامل بشری فراهم آورد ان شاء
الله.
ملخص الجهاز:
"اگر بپذیریم که فقه باید رنگ تخصصی به خود گرفته و مجتهدان نیز در هر دانشی از علوم اسلامی باید فقیهانه وارد شوند، جای این پرسش باقی میماند که اگر بخواهیم با توجه به متون دینی، مدلی از علوم انسانی موجود را ارائه کنیم، آیا علم اصول فقه با محتوای کنونی، برای تأمین این غایت کفایت میکند یا میبایست دست به تحولاتی در علم اصول زد و برای هر رشته از علوم انسانی اصولی مخصوص طراحی کرد که پاسخگوی نیازهای موجود در آن علم باشد؟ آیا قواعد اصولی که در فقه طهارت تا دیات به کار میآید، عینا همان مباحثی است که کارگشای مسائل فقه تربیت، فقه حکومت و فقه مدیریت است یا نیازمند توسعه در برخی موضوعات اصولی و تعمیق برخی دیگر از مباحث آن است؟ تفکر «اصول تخصصی»، تفکری است که اندکاندک زمزمهها و زمینههای آن در میان نخبگان و فضلا و مجتهدان آینهی این عرصه پدیدار شده است.
اصول فقه تخصصی مدیریت مدیریت اسلامی موضوعی است که سابقهی آن در بین شیعه، محدود به دوران پس از انقلاب اسلامی نمیشود، بلکه از دیرباز مورد توجه بوده است؛ هرچند نخست در ضمن مباحث کلامی جای داشت، ولی پس از انقلاب اسلامی ایران و برقراری حکومت اسلامی از جایگاه ویژهای برخوردار گشت؛ نظریهی اصول تخصصی در فقه مدیریت نیز جای خود را باز کرده و از این رهگذر خود به خود چنین سؤالی مطرح میشود که آیا با اصول فقه رایج میتوان نیازهای این رشتهی علوم انسانی را در راستای استفاده از متون دینی تأمین کرد؟ آیا شایسته و بایسته نیست که اصولی تخصصی در زمینهی علم مدیریت تدوین شود؟ طبق نظریهی «اصول تخصصی»، در زمینهی استخراج مدیریت اسلامی از منابع دینی، نیز نیازمند اصول فقهی ویژه و متناسب با محتوای این رشته از علوم انسانی هستیم."