خلاصة:
عامگرایی به معنای اجرای قواعد حقوق بینالملل به صورت یکسان بر همگان است. در مقابل، خاصگرایی بیانگر حالتی است که در آن، دولت یا موجودیت به دنبال اجرای ارزشها و هنجارهای خاص خود است، هرچند مغایر قواعد عام تلقی شود. دولت یا موجودیت خاصگرا به دنبال تعریف اسباب و شیوههایی است که بهواسطۀ آنها، در مواردی که حقوق بینالملل را مغایر منافع و ارزشهای خود یافت، بتواند از سیطرۀ حقوق بینالملل خارج شود یا آن را به سمت خود متمایل کند. اتحادیۀ اروپا و دولت ایالات متحدۀ امریکا بهمنزلۀ دو بازیگر مهم در عرصۀ بینالملل، با اتخاذ مواضع و شیوههای عمل متفاوت از قواعد عمومی، رویکرد خاصگرایانهای را در قبال حقوق بینالملل نهادینه کردهاند. امریکا و اتحادیه در رویکرد خاصگرایانۀ خود از شیوههای مشابهی بهره میبرند؛ شیوههایی همانند کاربست معیار دوگانه، استفاده از تعبیر جایگزین و یکجانبهگرایی. خاصگرایی امریکایی مبتنی بر حاکمیتگرایی و اتکا به قدرت نظامی است؛ همین مسئله منجر شده است تا ویژگی «معافیتگرایی» در رویکرد امریکایی، جایگاه ویژهای یابد. در مقابل، اتحادیۀ اروپایی با تأکید بر استقلال نظم حقوق اتحادیه و «کثرتگرایی» حقوقی، خاصگرایی هدفمند و معتدلی را از خود به نمایش گذاشته است. نوشتار حاضر با تبیین وجوه تشابه و افتراق امریکا و اتحادیۀ اروپا، ضمن رد خاصگرایی ناموجه در حقوق بینالملل، رویکرد و عملکرد اتحادیه را معتدلتر ارزیابی میکند.
Universalism is defined as applying the rules of International Law equally for all States or entities، while particularism is defined as a situation wherein a State or an entity seeks applying its particular values and norms even if they are assumed against or inconsistent with the universal rules. The particularistic States or entities seek to find the means and methods through which they can have the possibility of escaping the dominance and rules of international law wherever they find the international law against their interests and values، or at least they can bring it to their own accord. As two key actors in the international politics and relations، the EU and the US government by adopting positions and practices that differ from the universal rules have institutionalized a particularistic approach to international law. The US and the EU take advantages of similar practices in their own particularistic approach. Applying double standards، using alternative interpretations and unilateralism are some examples of such practices. American particularism is based on sovereignty and the reliance on military power، and this has led the US particularistic approach suffer from the exemptionalism. In contrast، the European Union has displayed a sensible، purposeful and moderate particularism.
ملخص الجهاز:
امریکـا بـرای تسری ندادن انتقادات حقوق بشری علیـه شـکنجه بـه برخـی مجـازات هـای داخلـی، بـه جعـل اصطلاحاتی همانند «مجازات های غیرمعمول و خشن »٤ اقدام کرده و با این ادعا که مجازات های یادشده از «شکنجه »٥ متفاوت است ، به دنبال رهایی از الزامات حقوق بین الملل است (& Nolte ٥-١٤٨٤ :٢٠٠٣ ,Koh ;٤٢٣ :٢٠١٣ ,Aust).
ارکان نظام حقوقی امریکا (به ویژه دیوان عالی ) در حوزه هـایی کـه با حقوق بین الملل تماس دارند، به گونه ای عمل می کنند کـه گـویی غلبـۀ «پـارادایم حاکمیـت امریکا» مورد پذیرش همگانی آن ها قرار گرفته و حرکت به سمت حقـوق بـین الملـل جدیـد بـا محوریت این پارادایم آغاز شده است (٦٩٨ :٢٠١٤ ,Odermatt).
نتیجه گیری اتخاذ شیوة متفاوت در حقوق بین الملل ، به «چندپارگی » آن منجر شده است ، به گونه ای که این امکان را برای دولت ها یا موجودیت هـای متفـاوت فـراهم آورده اسـت تـا بـا اسـتناد بـه دلایـل گوناگون ، عمل متفاوت خود را توجیه حقوقی کنند.
"The European Court of Justice and the International Legal Order After Kadi", Harvard International Law Journal, 51 (1), 1-50.
"Regional Particularism: The Views of the Latin American Judges on the International Court of Justice", University of Miami Law Review, 22, 674-685.
Court of Justice of European Union, Joined Cases C-402/05 P and C-415/05 P, Yassin Abdullah Kadi and Al Barakaat International Foundation v.
Court of Justice of European Union, Opinion of Mr Advocate General Poiares Maduro delivered on 16 January 2008 (on kadi 2008).