خلاصة:
کشور ترکیه به علت قلمرو خواهی سرزمینی و هویتی در قالب یک گفتمان ژئوپلیتیک ، در صدد تعمیق و بسط هژمونی خود در فضاهاهای تجزیه شده ای می باشد که سابقاً قلمرو سرزمینی و یکی از مهمترین منابع انرژی این واحد جغرافیایی بوده و نوستالژی این قلمروها در حافظه تاریخی ترکها ، نقش بسته است . در فضای آنارشیک خاورمیانه ای ، ترکیه با استفاده از کارگزاری گروههای اسلام گرای سلفی درصدد عملیاتی نمودن نوستالژی مذکور و با استفاده از گفتمان ژئوپلیتیکی نو ظهور ، می باشد .این تحقیق با پاسخ به اینکه بسط ژئوپلیتیکی داعش در قلمرو سرزمینی و هویتی شیعیان و کردها در راستای گفتمان ژئوپلیتیکی ترکیه در منطقه مزوپوتامیا می باشد ، یه اثبات فرضیه خود پرداخته و با روشی تحلیلی – توصیفی و مبنای نظری ، نظریه پخش در پی نشان دادن بازی ژئوپلیتیک ترکیه با داعش می باشد. یافته های پژوهش نیز نشان می دهد که هدف اصلی ترکیه دسترسی به عمق استراتژیک و سرزمینی در بین النهرین شمالی و مخرج مشترک ترکیه و داعش را می توان تعارض با حوزه های شیعی/ کردی دانست .
ملخص الجهاز:
با توجه به موارد فوق و واژه تعریف مرز یعنی مناطق بیطرف بین امپراطوریها و دولتها در مناطق خالی، تجزیه شده و یا کم سکنه و مرزهای مصنوعی که توسط سوژههای سیاسی یا اجتماعی و برای تمایز میان اقوام، مذاهب، زبانها ایجاد میگیرد، گفتمان ژئوپلیتیکی ترکیه بر این بستر، شکل و فضاهای تجزیه شدهای را در شمال عراق و سوریه برای قلمروخواهی خود در نظر گرفته است.
درحالیکه گروههای نظیر القاعده، آرزومند سلطه سرزمینی مؤثر هستند؛ داعش توانسته خودش را به عنوان یک بازیگر ژئوپلیتیک تعریف کند که تقریبا نواحی مشخصی از دو کشور عراق و سوریه را در کنترل خود دارد و این مسئله در کنار برخورداری از قدرت جذب نیروهای متفرق چریکی و بهره مندی از تشکیلت و ساختار تروریستی در منطقه می باشد..
با این تفاسیر، گروه دولت اسلمی عراق و شام یا داعش با مفصل بندی مجموعهای از گزارههای هویتی عنصر عرب سنی، خود را به عنوان نماینده پان عربیسم سنی در منطقه خاورمیانه، مطرح که بعضا از سوی ساختارها و عشایر عرب سنی نیز ولو به صورت دوفاکتو، تقویت شده است.
از سوئی، گرچه در پایان سال ٨١٣٤، داعش، تمامی قلمرو خود را در عراق و سوریه از دست داده ولی عنصر عرب سنی و رادیکالیسم عربی در مقام سلفیسم و یا پان عربیسم، پدیدهای نو ظهور است که درآینده خاورمیانه و بین النهرین، عنصری تأثیر گزار و قابل اعتنا برای اعراب، قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای خواهد بود.
s. and Turkey, Middle East Policy, Vol. XXII, No. 1, Spring 2015 Galip Dalay ,2015, regional Kurdish politics in the post ISIS period, Aljazeera center for studies geography: the politics of geopolitical discourse.