خلاصة:
در این مطالعه به دنبال پاسخگویی به این سوال میباشیم که با وجود بازار پرنوسان و تاثیر پذیر از انواع بحرانها و تورم، استفاده از تسهیلات مشارکت محور (مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه) در دوران رکود و رونق چقدر توانسته اقتصاد کشور را به سمت تولید، اشتغال و سرمایهگذاری در بخش تولید هدایت کند. برای این منظور با استفاده از مدل چرخشی و تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ اثر استفاده از تسهیلات مشارکت محور در تولید، اشتغال و سرمایهگذاری را بررسی میکنیم. بازه زمانی تحقیق از سال 1363 یعنی شروع به کار بانکداری بدون ربا در ایران تا سال 1391 میباشد. نتایج تخمین مدل مارکوف برای دوران رکود و رونق نشان میدهد؛ در رژیم دوم یعنی دوران رونق و با افزایش استفاده از عقود مشارکت محور؛ نرخ سود حقیقی، سرمایهگذاری و تولید افزایش مییابد، اما مسئله مهم در اقتصاد ایران میزان دوام دوران رکود و رونق میباشد که طبق نتایج تخمین مدل، میزان مواجهه اقتصاد با دوران رکود برای بازه زمانی مورد بررسی در تحقیق حاضر پانزده دوره در مقابل نه دوره رونق میباشد که در نتیجه ریسک استفاده از عقود مشارکت محور را با شرایط موجود افزایش میدهد و از آنجایی که انتظارات نقش بسیار مهمی در تصمیم به سرمایهگذاری دارند، هر گونه عدم ثبات اقتصادی میتواند اثر منفی بر سرمایهگذاری، تولید و اشتغال داشته باشد که نتایج تخمین برای دو رژیم گویای این مطلب میباشد.
ملخص الجهاز:
"3-2- نتایج حاصل از تخمین مدل چرخشی و تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ بر دوران رکود و رونق ایران پس از ارائه مقدمهای در مورد مدل مارکوف - سوئیچینگ، در قسمت دوم این مطالعه بررسی خواهیم کرد که چه مقدار استفاده از عقود مشارکتمحور مانند، مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی و مضاربه توانسته در دوران رکود و رونق با تأثیرپذیری از شوکهای نفتی و پولی، تسهیلات را به سمت بخش حقیقی اقتصاد، تولید، سرمایهگذاری و اشتغال هدایت کند مدل اصلی تحقیق بر اساس تخمین مدل چرخشی و تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ برای دوران رکود و رونق ایران به صورت زیر میباشد: (رجوع شود به تصویر صفحه) معادله فوق، اثر استفاده از عقود مشارکت محور ((Part) که از حاصل جمع سه عقد؛ مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی و مضاربه به دست میآید را با وجود تأثیر شوکهای نفتی (Oil Sh) و شوکهای پولی (M2 Sh) در بخش تولید (Prot)، سرمایهگذاری (Invt)، اشتغال (Empt) و همچنین نرخ سود حقیقی (RBt) که از تفاضل نرخ سود سپردههای بانکی یک ساله و نرخ تورم به دست میآید، را در بانکداری بدون ربای ایران و در دو رژیم رکود و رونق مورد بررسی قرار میدهد.
W. J با توجه مقادیر آماره F در جدول فوق، قابل مشاهده میباشد که علیت یک سویه از سمت تسهیلات مشارکت محور به سوی تولید، اشتغال و سرمایهگذاری در بلندمدت وجود دارد، همچنین علیت یک سویه از سمت اشتغال به تولید، سرمایهگذاری به تولید و سرمایهگذاری به اشتغال وجود دارد، پس میتوان این گونه بحث کرد، که در صورت هدایت صحیح درآمدهای ارزی و استفاده از این سرمایهگذاریها در بخش تولید به جای تمرکز بیشتر در بحث واردات برای مقابله با تورم، شاهد افزایش در تولید و اشتغال خواهیم بود، ولی همان طور که نتایج تخمین مدل مارکوف نیز نشان داد، با توجه به تأثیرپذیری اقتصاد ایران از شوکهای پولی و نفتی که باعث شکلگیری دوران رکود و رونق میشود و همچنین هر گونه عدم ثبات سیاسی و اقتصادی که اثر منفی بر سرمایهگذاری دارد."