خلاصة:
رشد سریع شهر و شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری در کشور یکی از مشکلات شهرها می باشد. یکی از راه حل هایی که امروزه ، میتواند از مشکلات شهری بکاهد تقویت نقش سرمایه اجتماعی در جوامع شهری میباشد. بر این اساس ، هدف این مقاله سنجش و رتبه بندی سرمایه اجتماعی در سکونتگاه های اسکان غیررسمی شهر زاهدان است . جامعه ی آماری پژوهش ، شهروندان بالای ١٨ سال شهر زاهدان است که با روش نمونه گیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران ، ٤٠٠ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها پیمایشی است . داده های به دست آمده از طریق پرسشنامه با روش آنتروپی، وزن دهی و با استفاده از مدل کوپراس مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین ١١ محله اسکان غیررسمی شهر زاهدان نابرابری در وجود سرمایه اجتماعی در این محله ها دیده میشود. به طوریکه محله دره پنج شیر، مرادقلی، سیک سوزی و کارخانه نمک (١٠٠=NJ، ٩٣٨٤=NJ، ٩٢٠٧=NJ، ٩٠٩٣=NJ) بیشترین سرمایه اجتماعی را و محله چلیآباد، غریب آباد و نوکآباد (٤٦٦٤=NJ، ٥٥٤٦=NJ، ٥٨٧٠=NJ) کمترین سرمایه اجتماعی را دارا میباشند. بر این اساس ، لازم است که طی یک برنامه کوتاه مدت محله هایی که سرمایه اجتماعی کمتری دارند مورد توجه قرار گیرند.
ملخص الجهاز:
سطح بندی سکونت گاه های اسکان غیررسمی با تأکید بر مؤلفه های سرمایه اجتماعی با استفاده از مدل تصمیم گیری کوپراس (مطالعه موردی: شهر زاهدان ) زهره هادیانی ١، حمیدرضا کمالی ٢، طیبه سرگلزایی جوان ٣ ١ استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان ، ایران ٢ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه آزاد، زاهدان ، ایران ٣ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان ، ایران چکیده رشد سریع شهر و شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری در کشور یکی از مشکلات شهرها می باشد.
در واقع سرمایه اجتماعی به عنوان مقوله ای نو ظهور در حوزه علوم 1 Brunie 2 Lopez-Gunn 3 Weil & et al 4 Gao اجتماعی و برنامه ریزی شهری، بر پایه مفاهیمی چون آگاهی، اعتماد و مشارکت استوار است که این سرمایه مجموعه ای از اعتماد، هنجارها و شبکه هایی است که موجبات انجام فعالیت های مشارکت جویانه را فراهم میآورد و وسیله ای برای رسیدن به توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است (سرگلزایی جوان ، ١٣٩٥، ص ١٦).
1 Ferlander & Timms 2 Rice & Ling 3 Garip 4 Morgan ٤- مدل و فرضیه تحقیق همان گونه که در جدول ١ مشاهده میشود، جهت سنجش سرمایه اجتماعی در سکونت گاه های اسکان غیررسمی شهر زاهدان متغیرهای زیر به کار رفته است .
<رجوع شود به تصویر صفحه> ٦- یافته های تحقیق همان گونه که قبلا ذکر شد، برای سنجش شاخص های سرمایه اجتماعی در سطح محله های اسکان غیررسمی شهر زاهدان از مدل کوپراس استفاده شده است .