خلاصة:
مهمترین هدف تاریخنگاری عاشورا در طول قرون متمادی، گسترش فرهنگ ایثار و شهادتطلبی بوده است. به بیان دیگر، تاریخنگاری عاشورا حامل جریان ایثار و شهادتطلبی است. این سبک از تاریخنگاری با اشاره به نحوه شهادت امام حسین علیه السلام و فرزندان و یاران امام، بیشترین نقش را در آگاهسازی این واقعه داشته است. یکی از گزارشهای مهم در تاریخنگاری عاشورا، چگونگی شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام است. شهادت مظلومانه طفلی شیرخوار به دست دشمن در تاریخنگاری عاشورا، از غمبارترین اتفاقات واقعه عاشورا به شمار میرود. بازتاب شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام در تاریخنگاری عاشورا از دیرباز، عمق فاجعه عاشورا در میان مسلمانان و غیرمسلمانان را نشان داده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مورخان شیعه و حتی اهل سنت شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام را یکی از تکاندهندهترین اقدامات برای سرکوب واقعه عاشورا به تصویر کشیدهاند و حتی در دوره حاضر، این واقعه در تاریخنگاری جدید عاشورا انعکاس فراوانی داشته است. این آثار با خوانشی علمی و مستند و مستدل به شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام پرداختهاند که یکی از نتایج آن در عصر حاضر، به برگزاری آیینهایی برای بزرگداشت طفلان حاضر در واقعه کربلا از جمله حضرت علیاصغر علیه السلام انجامیده است. با توجه به مطالب فوق، این پژوهش با دیدی توصیفی و تحلیلی به انعکاس شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام در تاریخنگاری عاشورا در عصر حاضر میپردازد. از اینرو پژوهش پیش رو به این پرسش پاسخ میدهد که چرا شهادت حضرت علیاصغر علیه السلام قرنها مورد توجه طیفی وسیع از نویسندگان و شاعران قرار داشته است؟
ملخص الجهاز:
"لذا این پژوهش با نگاهی به زندگی کوتاه حضرت علیاصغر(، به سیر بازتاب شهادت آن حضرت در منابع اولیه و نیز تحلیل انعکاس شهادت طفل شیرخوار سیدالشهدا( در تاریخنگاری عاشورا در عصر حاضر میپردازد.
کتاب مقتل امام حسین(، تألیف پژوهشکده باقرالعلوم </H3> این کتاب از جمله آثاری دربارۀ تاریخنگاری عاشورا در عصر حاضر، به واقعه کربلا و شهادت حضرت علیاصغر( میپردازد.
درباره حضرت علیاصغر( اشعار گوناگونی سروده شده است که نشان از اهمیت ایشان در نزد شعرا دارد: حرمله شوم ز تیر خدنگ کرد لب تشنه، زخون لالهرنگ ای فلک آن تیر چو جست از کمان کرد چه با کودک شیرینزبان حنجر آن طفل چو گل چاک شد نالۀ آن شاه بر افلاک شد (احمدی بیرجندی،50:1386) همچنین بازتاب شهادت حضرت علیاصغر( در شعر نو، جلوهای از توجه شاعران عصر حاضر در سرودن اشعار برای اوست: «ای غنچۀ نشکفتۀ پژمرده، بهارت کو؟» (شاهرخی،کاشانی،137:1388) در برخی اشعار، شهادت طفل شیرخوار به زبانی شیوا و ساده به تصویر کشیده شده است: علیاصغر، علیاصغر بخواب ای غنچۀ پر پر ز غم خون شد دل مادر گلم لالا گلم لالا بخواب ای اصغر بابا بخواب ای نوگل زهرا (کاظمی،10:1386) <H2>نتیجهگیری</H2> شهادت و ایثار، از جمله ویژگیهای مهم و اساسی شیعیان در طول تاریخ بوده به شمار میآید.
در این پژوهش، سعی شده است با دیدی توصیفی _ تحلیلی به انعکاس و بازتاب شهادت حضرت علیاصغر( از ابتدا تا عصر حاضر پرداخته شود؛ زیرا پرداختن به این موضوع در عصر حاضر، یکی از رسالتهای مهم تاریخنگاری است و شرح شهادت حضرت علیاصغر( روحیۀ ایثار و از خود گذشتی امام حسین( و خاندان ایشان را نشان میدهد."