خلاصة:
در این مقاله، تصمیمات مربوط به فازهای مختلف چرخه مدیریت بحران در قالب یک مدل برنامهریزی ریاضی یکپارچه با فرض شرایط واقعی بحران مدلسازی میشود. اهداف، کمینهسازی تعداد افراد مجروح خدمتدهی نشده و کمینهسازی هزینه های امدادی در مناطق آسیب دیده هستند. بهینه سازی همزمان مسائل مکانیابی پایگاه های امداد، تخصیص منابع، توزیع و ارسال کالاهای امدادی و تخلیه مجروحین( شرایط قبل و بعد از بحران) از جمله نوآوری های این پژوهش می باشد. از این رو سناریوهایی بر اساس گسل های موجود (چهار گسل) در منطقه یک کلان شهر تهران در نظر گرفته شده است. در این پژوهش ابتدا یک مدل برنامهریزی عددصحیح صفر و یک را ارائه میکنیم. برای اعتبارسنجی مدل، در ابعاد کوچک از روش محدودیت اپسیلون در محیط نرم افزاری گمز با حل کننده CPLEX حل شده است. برای حل مسئله در ابعاد بزرگ یک مطالعه موردی را با استفاده از دادههای پایگاههای امداد رسان در منطقه یک شهر تهران بررسی می کنیم. مطالعه موردی نیز با استفاده از رویکرد ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رویکرد ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب با کمترین خطا نسبت به حل دقیق و زمان کمتر قادر حل مدل خواهد بود.
ملخص الجهاز:
بهینه سازی همزمان مسائل مکانیابی پایگاههای امداد، تخصیص منابع، توزیع و ارسال کالاهای امدادی و تخلیه مجروحین( شرایط قبل و بعد از بحران) از جمله نوآوریهای این پژوهش میباشد.
بنابرابن نوآوریهای مسئله مورد بررسی به شرح زیر میباشد: 1-طراحی زنجیره امداد چهارسطحی یکپارچه شامل تأمین کنندگان، توزیع کنندگان، مناطق آسیب دیده و انواع مراکز درمانی با هدف حداقل نمودن تقاضاهای پوشش دهی نشده و مجموع هزینهها در زنجیره 2-در نظر گرفتن همزمان تصمیمات استراتژیکی و عملیاتی مربوط به فازهای آمادگی و پاسخگویی به بحران 3-بهینه سازی همزمان مسائل مکان یابی تسهیلات، تخصیص منابع، توزیع و ارسال امداد و تخلیه مجروحین با فرض عدم قطعیت تقاضا، هزینهها و دسترس پذیری تسهیلات و مسیرهای ارتباطی 4-بهینه سازی مسائل توزیع کالا و تخلیه مجروحین با استفاده از تعیین مسیرهای بهینه در شبکه معابر منطقه با کمک نقشه راههای موجود، به گونه ای که احتمال حذف برخی از مسیرها به دلیل پیشروی آوار حین وقوع بحران را در نظر گرفته است 5-استفاده از دادهها و نتایج تخمین خسارت وقوع زلزله در منطقه یک شهر تهران به منظور اعتبارسنجی مدلها در شرایط واقعی و حل مدل در ابعاد بزرگ توسط روش حل فراابتکاری شکل 1 ساختار زنجیره امداد بحران پیشنهادی را نشان میدهد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل1- ساختار پیشنهادی برای زنجیره امداد بحران مفروضات مساله · تعداد و مکان تامین کنندگان، مراکز درمانی و مناطق آسیب دیده ثابت و مشخص هستند.
با توجه به ان پی سخت بودن مدل در ابعاد کوچک و متوسط از روش محدودیت اپسیلون و برای مطالعه موردی از الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب استفاده شده است.