خلاصة:
نمایشنامهی مجمع مرغان ژان کلود-کَریِر، از جمله متون اقتباسشده از منطقالطّیر عطّار است. کَریِر در این اثر، سعی بر آن داشته که شکل اصلی داستان عطّار را حفظ کرده و با توجّه به ضرورتها و محدودیتهای متن نمایشی در آن تغییراتی انجام دهد. از جمله تغییرات شاخصی که او در این متن انجام داده، دگرگونی مفهوم «سیمرغ» است. در واقع، کَریِر همجهت با مؤلفههای جهان-نگری خویش و نوعی شبهعرفان ناسوتی، معنای دیگری را برای سیمرغ در نظر گرفته و برخلاف عطّار مفهومی زمینی به سیمرغ بخشیده است. در نوشتار حاضر سعی بر آن داریم تا با استفاده از رویکردهای تحلیلی بینامتنیت ژُنتی به بررسی مفهوم سیمرغ در اثر کَریِر بپردازیم و در جستجوی پاسخ به این پرسش باشیم که شخصیّت اسطورهای سیمرغ با چه تغییراتی در دلالتهای نخستین و شناختهشدهاش به تصویر کشیدهشده است و چگونه یک متن معاصر غیرفارسیزبان، همچون نمایشنامهی مجمع مرغان، موفّق به انعکاس پیام عطّار در قالبی دیگر شده است؟
ملخص الجهاز:
در نوشتار حاضر سعي بـر آن داريـم تـا بـا اسـتفاده از رويکردهـاي تحليلـي بينامتنيت ژنتي به بررسي مفهوم سيمرغ در اثر کرير بپردازيم و در جستجوي پاسخ به اين پرسش باشيم که شخصيت اسطورهاي سيمرغ با چه تغييراتي در دلالت هاي نخـستين و شـناخته شـدهاش بـه تـصوير کشيده شده است و چگونه يک متن معاصر غيرفارسي زبان، همچون نمايشنامة مجمع مرغان، موفـق بـه انعکاس پيام عطار در قالبي ديگر شده است ؟ واژههاي کليدي: مجمع مرغان، منطق الطير، سيمرغ، بينامتنيت ، عطار، ادبيات تطبيقي .
ژان-کلـود کرير، نمايشنامه نويس معاصر فرانسوي ، که بنا به گفتة خودش ، در نگارش اين اثر به طور مـستقيم تحت تأثير عطار بوده، داستان سفر پرندگان به سوي سيمرغ و گذر از هفت وادي بـراي دسـتيابي به کمال را به طور مشابهي در قالب يک متن نمايشي به نگارش درآورده و شخـصيت سـيمرغ را، که مقصود سفر پرندگان است ، با توجه به ديدگاه خاص خويش به تصوير کشيده است .
در زمينة بررسـي جنبـه هـاي نمايـشي و سـاختاري مجمـع مرغـان کريـر و مقايـسة آن بـا منطق الطير عطار، تاکنون چند پاياننامه و تحقيق به رشتة تحرير در آمده که از آن جمله مي توان به «تأويل جنبه هاي ادبي و نمايشي منطق الطير عطار و مجمع مرغـان ژان-کلـود کريـر» از لـيلا منتظري ، «بررسي شاخصه هـاي نمـايش ايرانـي - شـرقي در منطـق الطيـر عطـار نيـشابوري (بـا رويکردي بر مجمع پرندگان ژان-کلود کرير و پيتر بروک )» از کوروش سروش پور و همچنـين «مطالعة گفتماني مجمع مرغان ژان کلود کرير» از شـهلا اصـلانلو اشـاره کـرد.
«Entretien avec Jean-Claude Carrière, La conférence des oiseaux».