خلاصة:
عرفیشدن از مسائل بنیادی جوامع معاصر، از جمله ایران است، که توجه و اهتمام شمار چشمگیری از جامعهشناسان دین را به خود معطوف کرده است. با این حال، رویکردها به این مسئله عموماً توصیفی و تبیینیاند و بهسختی میتوان آثاری با رویکرد مداخلهای در این زمینه شناسایی کرد. این مقاله با رویکردی مداخلهای و با توجه به مبانی و مهارتهای سیاستگذاری کوشیده است ظرفیتهای نهاد خانواده در مقابله با روند عرفیشدن در ایران را تحلیل کند. بدینمنظور بر اساس مقارنهای بین عوامل عرفیشدن و کارکردهای خانواده و پس از تعیین اهداف ششگانه گسترش و تحکیم سنّت ازدواج در جامعه، بهبود روابط جنسی همسران، بهبود روابط عاطفی همسران، توانمندسازی خانواده برای ایفای کارکرد حمایتی خود، اصلاح الگوی فرهنگپذیری در خانواده و کارآمدترشدن سازوکارهای نظارتی خانواده، بررسی راهکارهای سیاستی مقابله با عرفیشدن در ضمن هفت محور آموزش، مشاوره، درمان، حمایت، فرهنگسازی، قانونگذاری و نظارت صورت گرفته است.
ملخص الجهاز:
بدینمنظور بر اساس مقارنهای بین عوامل عرفیشدن و کارکردهای خانواده و پس از تعیین اهداف ششگانه گسترش و تحکیم سنت ازدواج در جامعه، بهبود روابط جنسی همسران، بهبود روابط عاطفی همسران، توانمندسازی خانواده برای ایفای کارکرد حمایتی خود، اصلاح الگوی فرهنگپذیری در خانواده و کارآمدترشدن سازوکارهای نظارتی خانواده، بررسی راهکارهای سیاستی مقابله با عرفیشدن در ضمن هفت محور آموزش، مشاوره، درمان، حمایت، فرهنگسازی، قانونگذاری و نظارت صورت گرفته است.
7. راهکارهای سیاستی با توجه به فرضیهها و سازوکارهای یادشده و با عنایت به اینکه آموزش، مشاوره، درمان، حمایت، فرهنگسازی، قانونگذاری و نظارت، مؤلفههای اصلی مداخله در حوزه خانواده را تشکیل میدهند، مهمترین راهکارهای مقابله با عرفیشدن، که نهادهای حاکمیتی و نهادهای مدنی پشتیبان و همسو مانند حوزههای علمیه، باید در این خصوص در پیش بگیرند، عبارت است از بهکارگیری امکانات آموزشی، مشاورهای، درمانی، حمایتی، فرهنگسازی، قانونگذاری و نظارتی به منظور: - گسترش و تحکیم سنت ازدواج و خانواده (هدف اول)؛ - بهبود روابط جنسی همسران (هدف دوم)؛ - بهبود روابط عاطفی همسران (هدف سوم)؛ - توانمندسازی خانواده برای ایفای کارکرد حمایتی خود (هدف چهارم)؛ - اصلاح الگوی فرهنگپذیری در خانواده (هدف پنجم)؛ - کارآمدتر شدن سازوکارهای نظارتی خانواده (هدف ششم).
آموزش به منظور مقابله با روند عرفیشدن در ایران لازم است نهادها و مؤسسات آموزشی، بهویژه مدارس، دانشگاهها، حوزههای علمیه و رسانه ملی، در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای خود، از میان شش هدف بالا تحقق پنج هدف، یعنی ترویج و تحکیم سنت ازدواج در جامعه، بهبود روابط عاطفی همسران، توانمندشدن خانوادهها برای ایفای کارکرد حمایتی، اصلاح الگوی فرهنگپذیری در خانواده و کارآمدترشدن کارکرد نظارتی خانواده را در اولویت قرار دهند.