خلاصة:
هدف این پژوهش، معرفی نظریه مجموعه های فازی یا در اصطلاح چندمقداری به عنوان ابزاری برای مقابله با ابهام و عدم دقت در سیستم های بشری و فرایند های تصمیم گیری و ارایه کاربرد های آن در حسابداری است. بنابراین این پژوهش از نوع پس رویدادی است و از روش کتابخانه ای و تکنیک تحلیل محتوا جهت بررسی پژوهش های فازی انجام شده در حسابداری و موارد کاربرد آن استفاده می کند. دوره زمانی پژوهش سال های 1980 تا 2010 بوده و پژوهش های حسابداری فازی مربوط به این دوره از -طریق پایگاه های اطلاعاتی مطرح ملی و بین المللی جمع آوری شده است. نتایج این پژوهش حاکی از کاربرد منطق فازی در زمینه حسابداری مدیریت (% 5/74) ، حسابرسی (% 6/17) و حسابداری مالی (% 9/7) است. عمده این کاربردها در بحث حسابداری مدیریت مربوط به تصمیم گیری های مدیریت، ارزیابی عملکرد و هزینه یابی است. کمترین کاربرد شناخته شده منطق فازی در حسابداری مالی است. با وجود موارد متعدد ابهام و عدم صراحت در حسابداری به ویژه در حسابداری مالی، به نظر می رسد که پژوهشگران و حرفه حسابداری به حد کافی از منطق فازی و کاربرد های آن استفاده نکرده اند. برطرف نکردن این ابهامات می تواند منجر به کاهش در دقت و ارزش اطلاعات حسابداری شود. در حوزه حسابرسی هر چند که پژوهش های فازی بیشتری نسبت به حسابداری مالی انجام شده است، با توجه به ویژگی حسابرسی که مبتنی بر قضاوت انسانی و نمونه گیری است، ابعاد مختلفی از ابهام وجود دارد. لذا پژوهش های فازی انجام شده در این حوزه نیز کافی و بیانگر تمامی کاربرد های منطق فازی در حسابرسی نیست.
ملخص الجهاز:
مجلات خارجي منتخب پژوهش هاي حسابداري- فازي رديف مجله تعداد 10 Expert Systems with Application 1 5 The Engineering Economist 2 2 Fuzzy Sets and Systems 3 2 Managerial Finance 4 2 Production Economics 5 2 Journal of Emerging Technologies in Accounting 6 1 The International Journal of Digital Accounting Research 7 1 Journal of Information Science and Technology 8 1 Asia Pacific Journal of Finance and Banking Research 9 1 Logistics Information Management 10 1 Management Accounting Research 11 1 Management Accounting 12 1 Managerial Auditing Journal 13 1 Management Science 14 1 Journal Of Engineering & Technology Management 15 1 Intelligent Systems 17 1 Review of Accounting and Finance 18 1 The Business Review, Cambridge 19 1 Review of Quantitative Finance and Accounting 20 1 British Accounting Review 21 1 Small Business Economics 22 1 Journal of Economics and Management 23 1 The International Journal of Accounting 24 1 Computers & Education 25 1 Computers & Industrial Engineering 26 27 ساير ٢ جمع 45 براي جستجو در منابع داخلي، از پايگاه هـاي اطلاعـاتي در دسـترس اسـتفاده شـد.
پژوهش هاي فازي انجام شده در حسابداري مديريت رديف موضوع مطالعات فراوانيمطالعات درصدفراواني ١تصميم گيري 12 31/6 ٢ارزيابي عملکرد 9 23/7 ٣هزينه يابي 7 18/14 ٤برنامه ريزي و کنترل 6 15/8 ٥حسابداري مديريت استراتژيک 4 10/5 جمع 38 100 تصميم گيري بريور و همکاران [١٩] با بيان موارد ابهام و عدم قطعيت در تصميم هاي مربوط به احداث خطوط توليد جديد، اقدام به معرفي منطق فازي و همچنين نرم افزار مديريتي فازي جهت تصميم هاي بودجه بندي سرمايه اي در شرايط عدم اطمينان نمودند.