خلاصة:
در مقاله حاضر پس از بررسی لغوی و اصطلاحی سکوت، کوشیده ایم اثر آن را در تشکیل اعمال حقوقی بررسی کنیم. لذا ناگزیر ابتدائا توضیحاتی اجمالی درباره اعمال حقوقی و اقسام آن، و موارد اختلاف مصداقی آن ها ارائه کرده، سپس با نگاهی گذرا به حقوق خارجی و داخلی ازجمله بررسی منابع فقهی به ویژه فقه امامیه که آبشخور و بنیان حقوق و قانون مدنی کشور ما است و با حلاجی نظرات فقهای متقدم و معاصر به بیان قاعده و استثنائات پراکنده آن در دل قوانین و متون فقهی پرداخته ایم. شایان ذکر است که بحث مذکور در حول محور عقود می چرخد، لذا برای ورود به بحث پس از بیان نظرات و عقاید حقوق دانان در مورد اعمال حقوقی و تقسیم آن، وارد بحث سکوت شده و خود سکوت را نیز پس از تقسیم به دو نوع سکوت محض و سکوت همراه با قرینه، مطالعه کرده ایم و پس از بیان مطالب، به نتیجه گیری مطلوب رسیده ایم.
ملخص الجهاز:
شايان ذکر است که بحث مذکور در حول محور عقود ميچرخد، لذا براي ورود به بحث پس از بيان نظرات و عقايد حقوقدانان در مورد اعمال حقوقي و تقسيم آن، وارد بحث سکوت شده و خود سکوت را نيز پس از تقسيم به دو نوع سکوت محض و سکوت همراه با قرينه ، مطالعه کردهايم و پس از بيان مطالب ، به نتيجه گيري مطلوب رسيدهايم .
اما آنچه باعث اشکال و ابهام در تشکيل قراردادها اعم از عقود معين و نامعين ميشود اين است که هميشه و در هر وضعيتي، انعقاد عقد به صراحت و به طور منجز انجام نميگيرد و بسته به تعبير غرضها و قوانين از سکوت، يکي از طرفين عقد، احکام بارشده بر آن و بالتبع طرز تحليل انتعقاد عقد از سوي حقوقدانان هريک از نظامهاي حقوقي متفاوت خواهد بود و نيز عدم وجود حکمي خاص در باب سکوت يکي از طرفين عقد در مرحله ثبوتي، باعث بروز اشکالات بسياري در مرحله اثباتي خواهد بود.
آنچه در اين مقال در مورد آن بحث خواهيم کرد، اثر سکوت در تشکيل اعمال حقوقي است و اگرچه در حقوق کشورهاي روميژرمني مانند فرانسه و بلژيک و در حقوق کشورهايي مانند انگلستان و امريکا که داراي حقوق کامن لا هستند و پيش تر از اينان در فقه اسلامي اين موضوع مورد پژوهش و تدقيق فقها قرار گرفته اما به ناچار و به علت پراکندگي اين منابع ، بحثي مجزا هرچند کوتاه و گذرا در اين مورد انجام نگرفته است و لذا در اين مقاله برآنيم که اثر سکوت اعم از سکوت محض و سکوتي را که همراه قرينه داله بر قصد و رضاي اشخاص است با مراجعه به منابع فقهي و با نيم نگاهي به حقوق خارجي بررسي کنيم .