خلاصة:
رضا، یکی از صفات شایستهی اخلاقی میباشد که در رابطهی انسان با خداوند متعال مطرح است و به معنای خشنودی ظاهری و باطنی به قضا و مقدرات خداوند و نداشتن ناخرسندی از داشتهها و نداشتهها و عدم سخط از رویدادهای زندهگی است.
رضا با مفاهیم والای مانند علم و یقین به حکمت خداوند، ایمان به خیر خواهی خداوند، حسن ظن و اعتماد به محبت خداوند، و صبر و شکیبائی در آزمونها و ابلائات الهی برای رشد و تعالی معنوی و تقرب به خداوند در پیوند است و با این مفاهیم و ارزشها همپوشی و تاثیر و تاثّر متقابل دارد.
رضا به مقدرات خداوند آثار و پیامدهای مثبتی بسیاری در زندهگی انسان دارد. از جمله یافتن آرامش و شادابی در زندهگی، پیشگیری از غم و اندوه، رسیدن به قرب و احساس نزدیکی به خداوند، احساس بی نیازی و سعادت، و هدایت به فضاهای نورانی و روشن زندهگی از آثار رضا به مقدرات خداوند است که پژوهش حاضر به تفصیل به بحث و بررسی مباحث و مسائل فوق پرداخته است.
ملخص الجهاز:
در اصطلاح عبارت است از ترک اعتراض بر مقدرات الهیه در باطن و ظاهر، قولا و فعلا (نراقی، ملا احمد؛ 1386ش، ص612) به گونهای که بنده مقامی بیشتر از آنچه خدا آن را قرار داده است، طلب نکند (انصاری، خواجه عبدالله؛ 1386ش، ص114) که این خود بالاترین درجهی تکامل است؛ زیرا تکامل دارای درجاتی است: اول: صبر، دوم: تنزیه خداوند، سوم: سپاس و ستایش پروردگار، چهارم: رضا به قضای الهی.
چه خشنودی از عمل به این است که از دیدن آن چهره در هم نکشند و از آن نفرت نکنند، و چه بسا دشمن انسان کار پسندیدهای کند در حالی که خود او مورد نفرت است و به عکس دوست انسان کار ناشایستی مرتکب شود در حالی که خودش محبوب انسان باشد، پس اینکه در این چهار آیه فرمود: «رضی الله عنهم: خداوند از آنان خشنود است» بر این دلالت میکند که خدای تعالی نه تنها از اعمال این طیف مؤمنان خوشنود است بلکه از خود آنان نیز راضی است و معلوم است که خوشنودی خدا وقتی به خود آنان تعلق میگیرد که غرضش از خلقتشان حاصل شده باشد و غرض از خلقت را در آیه: (ما خلقت الجن و الإنس إلا لیعبدون( (ذاریات: 56) بیان فرموده، پس غرض پروردگار از خلقت انسان همان عبودیت است، وقتی خدای سبحان از کسی- فراتر از عملش- خوشنود میشود که نفس او مثل اعلای عبودیت باشد.