خلاصة:
از جمله مولفه های اساسی که جایگاه مهمی در رفتار فردی به عنوان آغازگر، استمرار بخش و جهت دهنده آن دارد، انگیزش است. با توجه به غنای تعالیم اسلامی در زمینه جهت دهی و تحریک رفتار در سطوح فردی و اجتماعی و تجربه عمومی موفق آن در شکل دهی و تولید رفتارهای مورد نظر و از سوی دیگر ضرورت های ایجابی و سلبی و اتکا به تعالیم دینی در تولید علوم بومی انسانی و کاربست علم در عمل، پرداختن به انگیزش به عنوان شاخص ترین جهت دهنده رفتار، با رویکردی دینی، اهمیتی دو چندان می یابد. این پژوهش با هدف توسعه چارچوبی برای انگیزش مبتنی بر قرآن کریم و از طریق روش فرایند چرخه ای تحلیل انجام شد. این روش مشتمل بر چهار مرحله گردآوری دادهها و اطلاعات، تقلیل داده ها، سازماندهی و تفسیر میباشد که امکان تحلیل دادههای کیفی پراکنده و پر بعد را فراهم میکند. جامعه آماری (قلمرو) این پژوهش کلیه آیات قرآن کریم میباشد که پیام های انگیزشی موجود در آیات مورد کاوش قرار گرفته است. همچنین با توجه به ماهیت کیفی پژوهش، از کاربرگهای محققساخته مبتنی بر روش کیفی فرآیند چرخه ای تحلیل به عنوان ابزار، استفاده شده است. یافته های حاصل در مرحله اول در قالب پیام انگیزشی گرد آوری شد که در نهایت در یک طبقه بندی و در سه حوزه جهت گیری، اصول و روش انگیزش در قالب مفهوم طبقه بندی گردید. با توجه به نتایج پژوهش امید است هم زمینهی توسعهی مفاهیم سازمانی به ویژه مفهوم انگیزش با رویکردی اسلامی در کشور فراهم آید و هم مدیران بتوانند با انگیزش موثرتر سرمایه انسانی سازمان خود سطح و کیفیت رفتار و عملکرد آنان را بهبود بخشند و از این مسیر سازمان های خود را به سمت بهره وری و تعالی بیشتر در زمینه های عملکردی و فرهنگی متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی سوق دهند.
ملخص الجهاز:
در این میان به نظر می رسد آنچه در غرب مورد غفلت قرار گرفته است بعد معنوی انگیزش است ، که از واقعیت های عینی وتابعیت سلسله مراتبی نفس انسان سرچشمه می گیرد و با ورود به حیطه روح و روان آدمی از توان تبیین ، تجویز و کاربرد وسیع برخوردار است و انگیزه های والای الهی و انسانی را شامل می شود (ترک زاده و زینعلی ، ١٣٩٣).
١- گسترش تولید علم (در حوزه انگیزش ) در کشور با بهره گیری از رویکرد اسلامی و معارف قرآنی ٢- توسعه دانش در زمینه مدیریت رفتار سازمانی (در حوزه انگیزش ) با رویکرد اسلامی ٣- دانش افزایی در خصوص راه های قرآنی ایجاد انگیزش در افراد ٤- گسترش فرهنگ قرآنی و وارد نمودن آن در زندگی سازمانی امروزی به عنوان یک برنامه عملی الهی (در حوزه انگیزش ) نظر به آنچه گفته شد در این پژوهش با هدف کاوش روش های انگیزش سرمایه انسانی در قرآن کریم و توسعه چارچوب بر آن اساس طرح ریزی و اجرا شده است .
در نقد و بررسی انگیزه در دیدگاه اسلامی و غیر اسلامی باید توجه نمود که انگیزش از موضوعات و مفاهیم اساسی در مدیریت سرمایه انسانی می باشد و تاکنون آثار و نوشته های بسیاری در خصوص انگیزش از سوی دانشمندان مختلف مطرح شده که در آنها هم از لحاظ نظری و هم از نظر تجربی، فنون انگیزشی مورد استفاده توسط مدیران برای بهبود عملکرد افراد مورد بحث و بررسی گرفته است (عمر و همکاران ، ٢٠١٦؛ ترک زاده و اسماعیلی، ١٣٩٣؛ نجفی، ١٣٨٧).
Human Motivational Behavior: From West And Islamic Perspective.
Investigating The Characteristics Of Managers And The Most Important Implementation Strategies In Motivating And Efficient Employees In Terms Of Imam Ali (AS), Journal Of The Faculty Of Humanities.