خلاصة:
نقوش بهکار رفته درقالیهای ایران و هند، سرشار از مفاهیم و معانی نمادینی است که در بستر زمان از اساطیرء
فرهنگها و اعتقادات مردمان دو کشور نشات گرفته است. پرنده چه بهصورت نقشمایه عام و چه به شکل خاص,
در بسیاری از فرشها حضور دارد و نمادی از رهایی و آزادی است که انعکاس آن در طرح فرش که اغلب گلزار و
بوستانی زیبا را در مقابل دیده مخاطب مینشاند» آیتی الهی و تمثیلی از بهشت است. با نگاهی گذرا به آثار تاریخی.
ادبی و هنری درمییابیم که مفهوم نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی بشر از نقش و جایگاه مهمی برخوردار
بوده است. از آنجا که نقشها و نگارهای گذشته پیوندی عمیق با اعتقادات اساطیری و نمادهای باستانی بسیار
دور دارند. مسئله این پژوهش چیستی مفاهیم نمادین در فرشهای ایران وهند است و هدف آن» آگاهی از مفاهیم
نمادین پرنده و چگونگی حضور این نقشمایه در فرشهای دو کشور است. این که نقوش پرنده موجود در فرشهای
ایران و هند چگونهاند و مفهوم نمادین آنها چیست؟ سوالاتی است که در پژوهش حاضر به آن پاسخ گفته میشود.
این پژوهش به روش کتابخانهای انجام شده و نتیجه آن به صورت توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. یافتههای
این مقاله نشان میدهد که نقوش پرندهای که در فرشهای این دو کشور آورده شده برآمده از اساطیرء اعتقادات و
مفاهیم گستردهای است که کمابیش در هر دو کشور بهصورت مشترک با اندک تغییراتی رسم شده است و مبیّن
هنر و فرهنگ آنهاست.
ملخص الجهاز:
بهزاد نیک اندیش * شبنــم عسکــری ** امیرحسین چیت سازیان *** تاریخ دریافت: ٣٠ / ٨ / ٩٧ تاریخ پذیرش: ١٢ / ١٢ / ٩٧ نماد شناسی نقش پرنده در قالیهای ایران و هند چکیده نقوش بهکار رفته درقالیهای ایران و هند، سرشار از مفاهیم و معانی نمادینی است که در بستر زمان، از اساطیر، فرهنگها و اعتقادات مردمان دو کشور نشأت گرفته است.
اینکه نقوش پرنده موجود در فرشهای ایران و هند چگونهاند و مفهوم نمادین آنها چیست؟ سوالاتی است که در پژوهش حاضر به آن پاسخ گفته میشود.
ir مقدمه نقوش نمادین و اسطورهها که در فرهنگ یک جامعه نقشی هویت ساز دارند، امروزه کمتر موردتوجه قرارگرفتهاند و این امر باعث شده ارزشهاي فرهنگی یک جامعه زیر سؤال رود و جامعه با یک خلاء مواجه شود لذا ضرورت دارد با شناسایی نقوش نمادین æ اسطورهاي در هنرهاي سنتی به جایگاه و ارزشهاي فرهنگی خود نظر افکنیم و از این طریق هویت تمدن ساز ایران را به منصهي ظهور برسانیم.
منبع:(صوراسرافیل،١٣٨١:٢٩٤( /موزه فرش تهران (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه با وجود مفاهیم گسترده و سرشاري که در فرهنگ و اعتقادات ایرانیان در ارتباط با نماد پرنده و مر وجود دارد، هنرمندان فرش نیز که خود از عرفان و حکمت بی بهره نبودهاند، از این مفاهیم در خلق آثار خویش بهره جسته و نقوش پرندگانی چون طاووس، سیمر ، هدهد، طوطی و...