خلاصة:
از نگارههای اسطورهای روی مفرغهای لرستان زنی است که به نظر میرسد الهۀ باروری باشد. گاهی فقط چهرۀ این زن به همراه انار، ماهی و... حک شده است و گاهی به صورت برهنه و در حال زایمان و به همراه قوچ و گل هشتپر مصور شده است. هدف از پژوهش حاضر رازگشایی از تصویر این بانوی منقوش روی سرسنجاقهای برنزی محوطۀ سرخدم لرستان بود. بنابراین، با روش توصیفیـ تحلیلی کوشیدیم نمادهای این سرسنجاقها را بررسی و تحلیل کنیم. سؤالات تحقیق عبارتاند از: 1. الهۀ مادر در سرسنجاقهای مفرغی لرستان چگونه تصویر شده است؟ 2. نمادهای مربوط به الهۀ سرسنجاقهای برنزی لرستان چگونه ارزیابی میشوند؟ نتایج تحقیقات صورتگرفته نشان داد که علاوه بر تصویر زن، نقشهای دیگری که همراه او هستند، همچون نقش ماهی، انار و حیواناتی مانند قوچ، نیز نشانه و نماد الهۀ باروریاند. گلهای هشتپر و نیز عدد هفت بر فراوانی دلالت میکند.
ملخص الجهاز:
نمادهای مربوط به الهۀ سرسنجاق های برنزی لرستان چگونه ارزیابی می شوند؟ نتایج تحقیقـات صـورت گرفتـه نشان داد که علاوه بر تصویر زن ، نقش های دیگری که همراه او هستند، همچون نقش ماهی ، انار و حیواناتی مانند قوچ ، نیز نشانه و نماد الهۀ باروری اند.
از جمله این نقـش هـا، که جنبۀ آئینی و دینی آن ها آشکار است ، نقش بانویی اسـت کـه گـاهی بـه صـورت تمـام رخ و همراه ماهی و انار دیده می شود و گاهی نیز به صورت عریان و در حال زایمان است .
باستان شناسـان نـوع دوم ایـن سرسنجاق ها را، برحسب اندازه و اشکال به کاررفته روی آن هـا، سرسـنجاق هـای نـذری معرفـی کرده اند که زنان برای زایمان بهتر و برای باروری گله هایشان نقش الهۀ اشی (خدای بـاروری ) را، که نماد زایش بود و همچنین نقش گیل گمش اسطوره ای را، که نماد نگهبان گلـه هـا و رمـه هـا بود، به منظور برآورده شدن حاجاتشان به صورت نذری به استاد مفرغ کار سـفارش مـی کردنـد و آن را روی دیوار معابد و زیارتگاه ها می گذاشتند [٣٥، ص ١٦].
. (رجوع شود به تصویر صفحه) نتیجه گیری انسان حداقل از دورٔە فراپارینه سنگی و نوسنگی الهۀ مادر را پرستش کرده اسـت ؛ بـه طـوری کـه برای آن پیکرک های گلی و سنگی بسیاری ساخته است .