خلاصة:
توجه به استقرار و توسعه دولت الکترونیکی در ایران یکی از برنامههای جدی تمامی دولتها در نظام جمهوری اسلامی است. در حقیقت تمامی برنامههای دولت در حوزه اصلاح نظام اداری به اهمیت و ضرورت و تدوین برنامههای اجرایی برای توسعه آن مبادرت ورزیدهاند. درهرحال استقرار دولت الکترونیکی دچار فراز و نشیبهایی است که تحقق و شیوع آن را با مشکل روبرو میسازد. هرچند که در سال 2018 رتبه دولت الکترونیکی ایران 20 رتبه ارتقا یافته و به رتبه 86 رسیده است؛ بنابراین در این مقاله به دنبال شناسایی الگوی تأثیر و تأثر چالشها و مسائل راهبردی توسعه دولت الکترونیکی با بهرهگیری از تکنیک دیمتل هستیم. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده است و از میان 15 پرسشنامه توزیعشده میان خبرگان حوزه دولت الکترونیکی، 12 پرسشنامه بازگردانده شده است. عدم رقابت مؤثر در زیرساختهای ارتباطی فناوری اطلاعات و انحصار نسبی در دولت، مشکل اصلی دولت الکترونیک بوده است. وجود زیرساخت ناقص شبکه دسترسی پرسرعت و البته ارزان برای بیشتر مردم کشور از موارد با اهمیت تلقی شده است. عدم دسترسی برخط به برخی پایگاههای اطلاعاتی پایه کشور و عدم رقابت مؤثر در زیرساختهای ارتباطی فناوری اطلاعات و انحصار نسبی دولت نیز از مهمترین عوامل اثرگذار و اثرپذیر بودهاند. درنهایت، راهحل اساسی، وجود دیدگاه مناسب و اعتقاد راسخ به فناوری اطلاعات بین مدیران و کارشناسان سازمانهای دولتی و خصوصی کشور و استفاده راهبردی از آن در جهت بهبود دولت الکترونیک تعیین شده است.
The focus on the establishment and development of electronic government in Iran is one of the serious plans of all governments in the Islamic Republic. Indeed, all government programs in the field of reforming the administrative system have dealt with the importance and urgency of developing executive programs for its development. Currently, the establishment of electronic government has experienced ups and downs which making it difficult to be actualized and generalized. However, according to UN statistics, Iran has fallen in the ranking. Thus, the paper tries to identify the pattern of the effect - and being affected - of the challenges and strategic issues of e-government development using DEMATEL. Data collection tool was a questionnaire. Out of 15 questionnaires distributed among e-government experts, 12 questionnaires were returned. The results showed that from among the 9 challenges, the lack of effective competition in information technology (IT) infrastructure and the relative monopoly in the government were the major problems. Furthermore, the existence of an appropriate view and firm belief in IT between managers and experts of government agencies and private sectors of the country greatly contributes to the development of electronic government. Ultimately, online access to the databases of the country is of great significance
ملخص الجهاز:
دولت تدبیر و امید در نخستین ماه های استقرار با شناخت کامل از نقاط قوت و ضعف نظام اداری کشور و با اذعان به نقش مهم و مؤثر دولت الکترونیک بر اصلاح نظام اداری و توسعه کشور در راستای اجرای سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری و با به کارگیری کلیه ظرفیت ها و تجربیات حاصل از مطالعات قبلی و با استفاده از ظرفیت های قانونی شورای عالی اداری و شورای عالی فناوری اطلاعات نقشه جامع توسعه دولت الکترونیکی کشور در قابل دو مصوبه هماهنگ «آیین نامه توسعه خدمات الکترونیکی» مصوب شورای عالی اداری که تمرکز بر موضوعات اداری داشته و «ضوابط فنی اجرایی توسعه دولت الکترونیکی» مصوبه شورای فناوری اطلاعات که از منظر فنی و اجرایی به موضوع پرداخته است ، به عنوان زیرساخت مقرراتی توسعه دولت الکترونیکی تهیه و تصویب نموده اند که در تعامل با یکدیگر بتوانند جریان اجرایی نظام اداری را هدایت و به مقصد مطلوب رهنمون سازند (نقشه راه توسعه دولت الکترونیکی، ١٣٩٣).
سند چشم انداز، جایگاه اول علم و فناوری در منطقه و به تبع آن دولت الکترونیک در منطقه را در افق ١٤٠٤ برای کشورمان در نظر گرفته است (فقیهی و معمارزاده ، ١٣٩٤) اما با وجود ارتقای ٢٠ رتبه ای ایران در میان ١٩٣ کشور در سال ٢٠١٨ هنوز فاصله زیادی با هدف سند چشم انداز وجود دارد.
دولت الکترونیک سیستم مدیریت خدمات دولتی که بر پایه اطلاعات و فناوریهای ارتباطی (ICTs) است ، هدف آن بهبود کیفیت خدماتی است که از طرف دولت به ذی نفعان (شهروندان ، شرکت ها، کارمندان ، سایر دولت ها و غیره ) ارائه می شود و هم چنین افزایش شفافیت ، بهبود دادن عملکرد و هم چنین دستیابی به مدیریت کارآمدتر در محیط های مختلف فعالیت دولت از اهداف دیگر آن است .