خلاصة:
بررسی ابعاد و روند تاثیر مناقشات کلام سیاسی بر رقابتهای سیاسی در دوره تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران (1368 ـ 1360)، محور مقاله است. برای این منظور با تصرفاتی در روش اسکینر جهت بررسی زمینههای ذهنی و عینی؛ و تقسیمبندی دیوید ساندرز در چهرههای ثبات و بیثباتی، در واکاوی تاثیر مناقشات بر رقابتهای سیاسی بهرهبرداری شده است. ضمن بررسی مناقشات کلامی ـ سیاسی اسلام و عدالت اجتماعی، اسلام و کارآمدی، مشروعیت حکومت و حاکمیت مردم در اسلام و آزادی در اسلام، به نظر میرسد که مناقشه اسلام و عدالت اجتماعی، اساسیترین مناقشه تاثیرگذار بر این دوره است. در این دوره دستگاه فکری چپ مذهبی و راست مذهبی از دل اسلامگرایان حاکمیت بیرون آمدند. لیبرالهای اسلامی نیز دستگاه فکری فعال در خارج از حاکمیت است. تاثیر مناقشات بر رقابتها نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم و هر کدام به شکل حداکثری و حداقلی بوده است.
The paper examines the dimensions and trends of the impact of the disputes in the Field of political theology on political competitions during the era in which the Islamic Republic of Iran stabilized (1987-2005). For the purpose, Skinner's approach, with some alterations, for studying the subjective and objective contexts, and David Sanders' classification for figures of stability and instability have been used to explore the impact of disputes on political competition. While examining the disputes in political theology of Islam and social justice, Islam and efficiency, the legitimacy of government and sovereignty in Islam, and the freedom in Islam, it seems that the conflict between Islam and social justice is the most influential debate in this period. During this period, the system of thought in the religious left and right emerged from the Islamist rulers` mind. Islamic liberals are also active intellectuals outside the state. The impact of disputes on competition has also been direct and indirect, each being maximal and minimal.
ملخص الجهاز:
ضمن بررسی مناقشات کلامی ـ سیاسی اسلام و عدالت اجتماعی، اسلام و کارآمدی، مشروعیت حکومت و حاکمیت مردم در اسلام و آزادی در اسلام، به نظر میرسد که مناقشه اسلام و عدالت اجتماعی، اساسیترین مناقشه تأثیرگذار بر این دوره است.
(صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، 1369: 1256 ـ 1255) از نظر آذری قمی و ارکان جامعه مدرسین، اوامر ولیفقیه قابل تقسیم به دوگونه ولایی و ارشادی است.
4. آزادی در اسلام یکی از مناقشات مطرح میان لیبرالیزم اسلامی با جناحهای حاکمیت در این دوره بحث آزادی است.
ir) در مرامنامه خانه کارگر نیز متناسب با مبانی کلامی سیاسی میتوان از تأکید بر اسلام ناب محمدی|، اعتقاد به ولایت فقیه، نفی هر نوع استثمار و استقرار نظام اقتصادی اسلامی، دفاع از آزادیهای انسانی و تأکید بر دو اصل تولی و تبری در سیاست خارجی سخن گفت.
(نهضت آزادی ایران، 1367: 25) یکی دیگر از محوریترین مباحث و مسائل متأثر از مناقشات کلامی سیاسی در دهه 60 و در میان جناحهای سیاسی حاکمیت، مقوله اسلام و عدالت اجتماعی بود.
(آذری قمی، نور علم، شماره 11، 53) مسئله تجارت خارجی و تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز یکی از نمودهای مناقشه کلامی سیاسی اسلام و کارآمدی است.
(همان: 1379) نکته اختلافبرانگیز دیگر، توقیت رهبری است که از آنجا که ولایت فقیه، تداوم امامت دانسته میشود، بحث آن است که امکان توقیت آن وجود دارد یا وجود ندارد، که این مسئله امری کلامی سیاسی محسوب میشود.
آشکارگی شکافهای پنهان میان اسلامگرایان سیاسی، پدیداری دو جناح راست و چپ اسلامی و پذیرش قطعنامه 598، از زمینههای عینی در این دوره است.