خلاصة:
با ورود برنامه جامع تفاسیر در ساحت پژوهش های قرآنی و استقبال چشمگیر محققان، اکنون و پس از گذشت چهار سال از تولید آخرین نسخه آن، ترسیم چشم اندازی روشن، نویدبخش کاربران و مخاطبان این دانشنامه بزرگ قرآنی است. مقاله پیش رو، در صدد گزارش فلسفه شکلگیری برنامه جامع تفاسیر، سیر تکاملی، اهداف و چشم انداز آن است.
ملخص الجهاز:
مقدمه نرمافزار جامع تفاسیر، به عنوان یک برنامه قرآنی، متضمن دو بخش «کتابخانه» و «دانشنامه» با امکانات متنوعی، از جمله: متن قرآن، نمایش، جستوجو، آیات در تفاسیر، کتب لاتین، ترجمه، تفسیر، پژوهشهای حدیثی، تجزیه و ترکیب، لغتنامه، ترتیل، قرائت مجلسی، نگارخانه، کتابشناسی و سایر امکانات میباشد.
(2) فلسفه شکلگیری نرمافزار جامع تفاسیر، از ابتدای تشکیل کتابخانهای جامع از متون تفسیری قرآن و در دسترس قرار دادن این متون برای عموم محققان و قرآنپژوهان، و همچنین آمادهسازی یک دانشنامه با قابلیتهای لازم بوده است که بحمدالله با تلاشهای صورتگرفته در همه بخشهای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، گنجینه ارزشمند «جامع تفاسیر» امروزه با مخاطبان فراوان خود و کسب افتخاراتی ارزشمند، محصولی شناختهشده در جامعه علمی، اعم از مراکز حوزوی و دانشگاهی میباشد.
کتابخانه نسخه کنونی جامع تفاسیر (نسخه3)، مشتمل بر قریب 500 عنوان کتاب تفسیری و ترجمه و فرهنگنامه قرآنی در 2192 جلد به همراه قابلیتهای متعدد است؛ امکاناتی همچون: فهرست درختی، فهرست گزینشی، مقایسه و توانمندیهای پژوهشی مانند: نمایهزنی، حاشیهنویسی، رنگیکردن، علامتگذاری و انتقال اطلاعات متون و فهرستها به سایر برنامه.
در اهمیت علم قرائات، باید گفت اختلاف قرائات و اخذ قرائت صحیح، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است؛ زیرا گاهی همین اختلاف، به بحثهای کلامی و فقهی مرتبط میشود و با توجه به اهتمام مراکز علمی و دانشگاهی به بحث قرائات در سالهای اخیر، ضرورت دارد که پژوهشی کامل و جامع از قرائات قرآن کریم توسط گروه قرآن مرکز نور آغاز شود و به جامعه علمی و علاقهمندان این علم ارائه گردد.