خلاصة:
در دهههای اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچارتحولات چشمگیری شدهاند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بیقواره شهرهای با نقش ملی و ناحیهای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاستهای مناسب ساخت و ساز و بیبرنامگی در بهرهبرداری مناسب و با مبنای علمی از زمین شهری میباشد. شهر مرند به عنوان یک شهر میانهاندام در ساختار فضایی استان آذربایجان شرقی نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور مستثنی از این حادثهی عظیم شهرنشینی نبوده است. بررسی دادهها نشان میدهد جمعیت شهر طی 55 سال اخیر نزدیک به 9 برابر رشد داشته که این رشد فزاینده جمعیت، گسترش بیرویه شهر را نیز در پی داشته است، به طوریکه این شهر با گسترش فیزیکی26 برابری طی این دوره مشکلاتی از قبیل: تخریب زمینهای کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و... را ایجادکرده است. از این رو توسعه سریع و بدون ضابطه شهر مرند، شکل نامتجانس و ناهنجاری را به ساخت کالبدی شهر داده است. در مقاله حاضر، با بهرهگیری از مدل آنتروپی هلدرن و تجزیه و تحلیلهای آماری، چگونگی روند رشد و گسترش کالبدی- فضایی این شهر در خلال سالهای (1390- 1335) در گستره فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری دادهها و اطلاعات در این پژوهش، میدانی و اسنادی است. براساس مدل هلدرن67 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای1390- 1335 مربوط به رشد جمعیت بوده و 33 درصد مربوط به رشد افقی و پراکنش شهری (Sprawl) میباشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامهای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر است.
Traffic in various cities depending on the social, cultural, and industrial and urbanity pertinence of that situation have different reasons. Excessive population growth and quick increase of the number of vehicles in our country and on the other hand, fixed physical structure and quality of pathways and streets, and the transformation states, leads to vehicle compressibility in communicative routes. Kerman as one of the metropolises in Iran is not an exception. Since one of main traffic problems of Kerman is related to cultural issue for encouraging people to use Foot Bridge, the main objective of this research is to study the existing bridges condition and analyze its efficiency. In an analytical and descriptive research through testing the null hypothesis , the quantitative results of which was verified by the collected qualitative data, the researcher attempted to determine the perception of the citizens of the efficiency of the existing footbridges. The findings revealed that citizens believes that existing structure of footbridge cant be helpful in reducing the traffic density in communicative routes in Kerman.
ملخص الجهاز:
تحلیل روند رشد و توسعه ناموزون شهرهاي میانه اندام در ایران (مطالعه موردي: شهر مرند- آذربایجان شرقی) تاریخ دریافت مقاله: 52/40/39 تاریخ پذیرش نهایی مقاله: 20/50/49 ابوالفضل قنبري (دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز) فریبا کرمی (دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز) سیداحمد حیدرينیا (دانشجوي کارشناسی ارشد برنامهریزي آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز) چکیده در دهههاي اخیر شهرهاي ایران مانند بسیاري از شهرهاي جهان سوم دچارتحولات چشمگیري شدهاند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادي، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بیقواره شهرهاي با نقش ملی و ناحیهاي گردیده که در اغلب شهرهاي کشور ناشی از فقدان سیاست -هاي مناسب ساخت و ساز و بیبرنامگی در بهرهبرداري مناسب و با مبناي علمی از زمین شهري میباشد.
در مقاله حاضر، با بهره- گیري از مدل آنتروپی هلدرن و تجزیه و تحلیلهاي آماري، چگونگی روند رشد و گسترش کالبدي - فضایی این شهر در خلال سال هاي (0931- 5331) در گستره فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است.
براساس مدل هلدرن76 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سال هاي0931- 5331 مربوط به رشد جمعیت بوده و 33 درصد مربوط به رشد افقی و پراکنش شهري(Sprawl) میباشد Ahmad.
در ایـنارتباط افزایش جمعیت و اندازه شهرها و شهركها درجهان به تبـع افـزایش شهرنشـینی، اثـراتزیادي بر روي انسان و محیط داشته اسـت(ابراهیم زاده و رفیعـی،8831: 64) کـه از آن جملـه میتوان به عدم تعادلهاي فضایی، توسعه بدون برنامهریزي، به زیر ساخت و سـاز رفـتن اراضـی مرغوب کشاورزي، چند برابر شدن محدودهاي شـهري شـکل گیـري بافـت هـاي کـم تـراکم درحاشیه هاي شهر و دشواريهاي خدمات رسانی اشاره کرد(سیف الدینی و دیگـران، 1931: 651) .