خلاصة:
چکیده در کشور افراد یا خانوارهایی وجود دارند که امکان برآوردن نیازهای خود از جمله مسکن را ندارند به همین علت دولتها سیاستهای خاصی را برای ایجاد رونق در بخش مسکن و جلب رضایت شهروندان اتخاذ نموده و به عنوان مبارزه با فقر در اولویت برنامههای خود قرار میدهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سیاستهای ممکن برای تامین مسکن فقرا در کشور و به صورت خاص در شهر تبریز تدوین گردیده است. در این رابطه روشهای تصمیمگیری چند متغیره با توجه به دخیل بودن متغیرهای متعدد در بخش مسکن برای سنجش توان شهر تبریز در مقایسه با سایر شهرستانهای استان آذربایجان شرقی و ارزیابی پارامترهای موجود مسکن جهت بررسی امکان جایگزینی جمعیت مورداستفاده قرار گرفته است. در تعیین معیارهای تحقیق و وزندهی آنها از نظر کارشناسان و روش آنتروپی شانون به صورت توام استفاده و از مصاحبه، تکمیل پرسشنامه، آمارهای جمعیتی و آمارهای میزان زیربنای ساخته شده بهرهبرداری گردیده است. پارامترهای ده گانه اصلی تحقیق نظیر نوع مصالح مورداستفاده، الگوی مقدار مساحت، جمعیت و تعداد واحدهای موجود بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 95 ترکیب و در بیست شهرستان استان با توجه به نزدیکی به تبریز و عامل مهاجرت که تشدید کننده مشکل کمبود مسکن است مقایسه گردید با این هدف که با تقویت امکانات از ساخت و توسعه شهرهای جدید جلوگیری و منابع موجود در شهرستانهای موجود صرف گردد تا امکان مهاجرت وارونه از شهر تبریز بررسی گردد. با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی در کشور و تخصیص اعتبارات و منابع به مسکن مهر و هزینه کردهای ایجاد تاسیسات در خارج از حریم شهرها و عدم توفیق در جذب جمعیت، ارزیابی بافتها و محلههای فرسوده مناطق کم تراکم و غیر آپارتمانی به منظور هدایت ساخت و ساز به آن مکانها با نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بررسی گردید. با محاسبات انجام گرفته رتبهبندی شهرستانهای استان نتیجه حاصله این است که به جای ایجاد شهرها و گسترش آنها بر نوسازی، بازسازی و بهسازی واحدهای مسکونی در بافتها و شهرستانهای موجود که قابلیت جذب جمعیت داشته اقدام و از روشهایی همچون ساخت مسکن مهر جلوگیری به عمل آید. یافتههای تحقیق بدترین و بهترین رتبه مسکن در بین شهرستانهای استان را نشان میدهد و نتایج تحقیق با توجه به ترکیب شاخصهای کمی و کیفی، در برنامهها و اتخاذ سیاستهایی که با دخالت دادن نظرها و مشارکت مردم صورت میگیرد و در برآورد نیازهای مسکن در شهر تبریز و شهرستانهای استان آذربایجان شرقی میتواند کاربرد داشته باشد.
ملخص الجهاز:
در اين رابطه روش هاي تصميم گيري چند متغيره با توجه به دخيل بودن متغيرهاي متعدد در بخش مسکن براي سنجش توان شهر تبريز در مقايسه با ساير شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي و ارزيابي پارامترهاي موجود مسکن جهت بررسي امکان جايگزيني جمعيت مورداستفاده قرار گرفته است .
پارامترهاي ده گانه اصلي تحقيق نظير نوع مصـالح مورداستفاده ، الگوي مقدار مساحت ، جمعيت و تعداد واحدهاي موجود بر اساس نتايج سرشماري نفوس و مسکن سال ٩٥ ترکيـب و در بيسـت شهرستان استان با توجه به نزديکي به تبريز و عامل مهاجرت که تشديد کننده مشکل کمبود مسکن است مقايسـه گرديـد بـا ايـن هـدف کـه بـا تقويت امکانات از ساخت و توسعه شهرهاي جديد جلوگيري و منابع موجود در شهرستان هاي موجود صرف گردد تا امکان مهاجرت وارونه از شهر تبريز بررسي گردد.
در مـورد سـرانه پيشـنهادي زمـين مسکوني براي شهرهاي ايران ، سه نوع پيشنهاد که به ابعاد و اندازه هاي خانوار و در تراکم هاي مختلف باز ميگردد به شرح زير عنوان شده است : ١- حداقل سرانه مسکوني در تراکم هاي کم ، ٥٠ مترمربع ٢-حـداقل سـرانه مسـکوني در تراکم هاي متوسط ، ٤٠ مترمربع ٣- حداقل سرانه مسکوني در تراکم هاي زياد، ٣٠ مترمربع پـژوهش حاضـر بـا هـدف بررسي سياست هاي ممکن براي تأمين مسکن فقرا در کشور و به صورت خاص در شهر تبريز تدوين گرديده اسـت .
در اين رابطه روش هاي تصميم گيري چند متغيره با توجه به دخيل بـودن متغيرهـاي متعـدد در بخـش مسـکن بـراي سنجش توان شهر تبريز در مقايسه با ساير شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي و ارزيابي پارامترهاي موجود مسکن جهت بررسي امکان جايگزيني جمعيت مورداستفاده قرار گرفته است .