خلاصة:
در چند سال اخیر، بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با بحران مواجه بوده و با توجه به نقش آن در تأمین غذای کشور، تدوین برنامهای برای ایجاد پایداری بخش کشاورزی در این منطقه بیش از پیش ضرورت یافته است. از اینرو، هدف پژوهش حاضر ارائه برنامه راهبردی توسعه پایدار بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به روش SWOT با بهرهگیری از ماتریس کمی QSPM بود. نتایج پژوهش نشان داد که راهبرد اصلی توسعه بخش کشاورزی در این منطقه، راهبرد تدافعی است و اولویت اجرای برنامههای توسعه پایدار آن، بهترتیب، عبارتاند از مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، توسعه مکانیزاسیون بخش کشاورزی، یکپارچهسازی اراضی کشاورزی و مدیریت یکپارچه آنها، و ارتقای سواد و آگاهی نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی. کشاورزی پایدار تنها راه خروج از بحران با نگاه عقلانی است.
Over recent years, agricultural sector of Urmia Lake Basin has been in crisis and due to its impact on Iran's food supply, it is essential to formulate a plan to stabilize the agricultural sector in this region. This study aimed at presenting a strategic plan for sustainable development of the agricultural sector in the Urmia Lake Basin through SWOT method using matrix of QSPM. The study results indicated that the main strategy for developing agricultural sector in this region was a defensive strategy; in addition, the priority to implement its sustainable development programs included management of agricultural water consumption, development of mechanization in the agricultural sector, integration of agricultural lands and their integrated management, and promoting the literacy and knowledge of the human resources employed in the agricultural sector, respectively. Sustainable agriculture is the only rationale way out of the crisis.
ملخص الجهاز:
تحليل راهبردي توسعة بخش کشاورزي به روش SWOT و ماتريس QSPM: مطالعة موردي حوضه آبريز درياچه اروميه حسين صادقي ١، مينو خان زاده 2 تاريخ دريافت : ١٣٩٦/٩/٩ تاريخ پذيرش : ١٣٩٧/٧/٤ چکيده در چند سال اخير، بخش کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه با بحران مواجه بوده و با توجه به نقش آن در تأمين غذاي کشور، تدوين برنامه اي براي ايجاد پايداري بخش کشاورزي در اين منطقه بيش از پيش ضرورت يافته است .
از اين رو، هدف پژوهش حاضر ارائه برنامه راهبردي توسعه پايدار بخش کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه به روش SWOT با بهره گيري از ماتريس کمي QSPM بود.
بنابراين ، حرکت به سوي کشاورزي پايدار با اصلاح شيوه مديريت اين بخش ، بسيار ضروري مي نمايد بنابراين ، براي جلوگيري از ادامه روند ناپايداري ، پژوهش حاضر با بررسي وضعيت فعلي بخش کشاورزي حوضه آبريز درياچه اروميه به روش SWOT و مطالعه هم زمان استان هاي موجود در اين حوضه (آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي )، بخش کشاورزي اين استان ها را در قالب يک منطقه واحد ارزيابي کرده و در پي پاسخ بدين پرسش هاست که «در وضعيت فعلي ، راهبرد مناسب توسعه بخش کشاورزي حوضه آبريز درياچه اروميه کدام است ؟»، و «بايد با چه اولويتي به حل مشکلات بخش کشاورزي حوضه آبريز درياچه اروميه پرداخت ؟».
در پژوهش حاضر، نخست ، براي شناسايي راهبرد اصلي مناسب توسعه بخش کشاورزي مطابق با وضعيت فعلي حوضه آبريز درياچه اروميه ، از مدل SWOT و سپس ، براي وزن دهي و اولويت بندي راهبردهاي فرعي ، از ماتريس QSPM استفاده شده است .
1. Strength, Threats ١٠٣ نتايج و بحث ماتريس ارزيابي عوامل داخلي بخش کشاورزي حوضه آبريز درياچه اروميه در جدول ٢ آمده است ، که نقاط قوت و ضعف بخش کشاورزي اين حوضه را شامل مي شود.