خلاصة:
ایران عصر قاجار شاهد حضور اروپاییان با مقاصد گوناگون تجاری، سیاسی، مذهبی، نظامی و گردشگری بود. سفرنامهنویسان اروپایی به دلایل مختلف از جمله نگاه بیرونی به جامعه ایرانی، حس کنجکاوانه غربی و غیره، مطالب ارزشمندی درباره فرهنگ عامه ایرانیان، اعم از باورهای فکری و اعتقادی و همچنین آداب و رسوم مردم ایران عصر قاجار، در اختیار محققان تاریخ فرهنگی و اجتماعی دوره قاجار قرار دادهاند. برای نمونه میتوان به نگاه ایرانیان به ازدواج و طلاق اشاره کرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی پاسخی است به این پرسش که سفرنامهنویسان اروپایی عصر قاجاری یکی از مهمترین آداب و رسوم ایرانیان و وجوه بارز هویتی ایرانیان یعنی ازدواج و طلاق را چگونه ترسیم کردهاند؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که مشاهدات اجتماعی سیاحان اروپایی در راستای اطلاعرسانی و شناخت عینی آنها در مسیر مأموریتهای سیاسیشان بوده وبیشتر به توصیف آداب و رسوم ایرانیان در امر ازدواج و طلاق پرداخته و بدون توجه به ریشههای فرهنگی جامعه به قضاوت و داروی این امر نشستهاند.
Reflections on the issue of marriage and divorce in Iran during the gajar era and the kind of society's view of it Relying on foreign travel logos Iran,
In period of gajar, saw the presence of Europeans for various commercial, political, religious, military, and tourist destinations. A group of these Europeans recorded their daily observations in the form of travel logs. The Iranian folklore, including beliefs and beliefs, as well as the customs of the Iranian people of the gajar era, can be viewed and extracted from the context of their notes. Travel writers for some reasons, such as the external look of Iranian society, Western curiosity, etc., have provided valuable material to researchers of the cultural and social history of the gajar period. For example, the Iranian perspective on the cultural issue of marriage and divorce, which is one of the most significant aspects of the Iranian identity of the gajar period, can be cited. The present research responds to the question of how European journalists from the gajar era have drawn one of the most important customs of Iranians, namely marriage and divorce. The purpose of this paper is to examine the status of marriage and divorce and the expression of the value and position of the woman and the kind of society's view as one of the most important aspects of Iranian identity of the gajar period from the viewpoint of gajar periodical travel writers, which is based on descriptive-analytical method Travel logs are written.
ملخص الجهاز:
پژوهش حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي پاسخي است به ايـن پرسـش کـه سفرنامه نويسان اروپايي عصر قاجاري يکي از مهم ترين آداب و رسـوم ايرانيـان و وجـوه بـارز هويتي ايرانيان يعني ازدواج و طلاق را چگونه ترسيم کرده اند؟ يافتـه هاي تحقيـق حـاکي از آن است که سياحان اروپايي بيشتر بـه توصـيف آداب و رسـوم ايرانيـان در امـر ازدواج و طـلاق پرداخته و در اين زمينه اطلاعات ارزشمندي از اوضاع اجتماعي ايران ارائه داده اند.
پژوهش حاضر در پـي پاسـخ گويي بـه ايـن پرسش است که وضعيت دو متغير ازدواج و طلاق در سفرنامه هـاي اروپاييـان عصـر قاجـاري چگونه ترسيم شده است ؟ بررسي ازدواج و شرايط آن در ايران عصر قاجار از ديدگاه سفرنامه هاي خارجي ازجمله آداب و رسومي که سفرنامه نويسان اروپايي در بررسيهايشان در مـورد فرهنـگ دينـي ايرانيان به آن اشاره کرده اند، مسئلۀ ازدواج اسـت .
البته ، اشاره شده است که در ايـران با توجه به فقر کشور و شايد در نتيجۀ رفتـار همسران مرد که رقيب هم بـودند و به عبارت بهتر هووها، تا حدودي تعدد زوج ها کـم شـد و حتي بيشتر ايرانيان نيز ميگفتند اين رســم ديگـر از مــد افتــاد (٧٥ :١٩١٠ ,Sykes)؛ چنانکـه کازاما، سفرنامه نويس و وزير مختار ژاپن در عصر ناصرالدين شاه ، در سفرنامۀ خود مينويسد: امروزه در ايران ، مرد هنوز مجاز است که چند زن داشته باشد.